To jeden z tych francuskich regionów, które są w Polsce niedoceniane. Win z tego regionu jest na sklepowych półkach niewiele, więc trudno wyrobić sobie o nich opinię. Warto więc dowiedzieć się czegoś najpierw o winach znad Loary, żeby szukać tutejszych win z zamysłem. Zapewne wówczas uda nam się stworzyć jakieś wyobrażenie na ten temat – nawet będąc daleko od tej pięknej krainy.

Region winiarski zwany Doliną Loary leży w środkowej Francji, jak nazwa mówi, w dolinie rzeki Loary, która jest niezwykłą atrakcją turystyczną (oczywiście ze względu na położone nad nią słynne zamki).
Od Nantes, a właściwie od samego Atlantyku na zachodzie po Pouilly-Sur-Loire na wschodzie ciągnie się około 900 km region, w którym robi się niezwykłe wina o bardzo ciekawym, różnorodnym charakterze.

Siedlisko
Klimat umiarkowany dość chłodny z dużym wpływem oceanu, a im dalej na wschód tym więcej cech kontynentalnych.
Teren dość płaski, łagodne zbocza nad rzeką, Sancerre sławne dzięki świetnym sauvignon blanc leży na niewielkim wzgórzu (około 300m n.p.m.). Gleby zróżnicowane: granit, łupki, piaski, wapienie, a w Środkowej Części Loary – gleby zbliżone do tych w Chablis.

Dolina Loary dzieli się na 4 główne części idąc ze wschodu:
Centrum zwane też Środkową Loarą (Le Vignoble du Centre),
Turenia (La Touraine),
Anjou-Saumur,
Pays Nantais.

Środkowa Loara

To ojczyzna świetnych sauvignon blanc. Tutejsze białe wina zawdzięczają sławę winom Sancerre i Pouilly-fumé.

Sancerre
Robi się tu wina z sauvignon blanc w dwóch stylach: świeże, rześkie i aromatyczne, ale dość lekkie lub z nerwem, ostrzejsze, z nutami agrestu, czerwonych porzeczek, cytrusów – bardziej złożone i bogate. Te ostatnie pochodzą zwykle z winnic położonych wyżej na wzgórzach Sancerre.
Robi się w tej apelacji nieliczne wina różowe i co nieco czerwonych z pinot noir, ale nie maja one wpływu na sławę regionu, który jednoznacznie kojarzy się z dobrym, książkowych sauvignon blanc.

Pouilly-fumé ( w okręgu Pouilly sur Loire, ale wyłącznie z sauvignon blanc)
To wino, które także powstaje z sauvignon blanc, jednak o ile sancerre bywają raczej pełne i owocowe, pouilly-fumé raczej mineralne i intensywne.

Turenia

Tu powstają najlepsze czerwone wina Doliny Loary. Szczególnie zasłużone w tej części regionu są AOC Bourgueil, Chinon i Saint Nicolas-de-Bourgueil. Robi się je z cabernet franc (tu zwane czasem breton) i mają łatwy charakter. Młode pije się bardziej schłodzone, jak beaujolais nouveau.
Chinon to wina przyjemne, fiołkowo-poziomkowe, krągłe i lepiej zbudowane. W Bourgueil powstaja wina mocniejsze, tęższe, a w Saint Nicolas-de-Bourgueil – bardziej owocowe i lekkie.
W Chinon powstają też nieliczne, ale warte spróbowania wina białe z chenin blanc.

Vouvray to ciekawa apelacja win białych z Turenii o wysokiej kwasowości, które mogą być zarówno wytrawne, jak i słodkie (czasem producent nie objaśnia tego na etykiecie, wtedy sugestią może być cena, im słodsze, tym droższe). Wszystkie robi się z chenin blanc (nuty miodowo-jabłkowe).

Jeśli jednak winiarz jasno określa smak wina to:
sec oznacza wytrawne (do 5g/l cukru resztkowego),
demi-sec oznacza półwytrawne (5-14g/l cukru resztkowego),
moelleux oznacza słodkie (14-45 g/l cukru resztkowego – rozpiętość smaków bywa różna, a określenie jedno, ponieważ producenci bardzo nie lubią określenia doux, czyli słodki).

Zasada jest taka, że w latach cieplejszych grona mogą dłużej dojrzewać, a nawet pokryć się botrytis – wówczas mamy słodsze chenin z Vouvray. Jeśli rok jest chłodniejszy powstaje więcej win wytrawnych spokojnych i musujących.
Sec-tendre – to określenie wina z regionu, które jest wytrawne, choć ma wyższą zawartość cukrów resztkowych, ale także wyższą kwasowość, stąd wrażenie wytrawności.

Szczepy białe:

chenin blanc (zwany tu pineau de la Loire), sauvignon blanc (zwany tu surin),
chardonnay (zwany tu pinot-chardonnay lub auvernat blanc), pinot gris i inne.

Szczepy czerwone:

cabernet franc (albo breton), gamay, cot (malbec), grolleau (dobry dla rose).

Grolleau to szczep o bardzo ciemnych skórkach, dający kolor różowym winom z apelacji Rose d’Anjou. Odmiana ma coraz mniejsze znaczenie, a jej miejsce coraz częściej zajmuje cabernet franc, cabernet sauvignon, gamay czy malbec (cot). wino z grolleau jest mało charakterystyczne, ma niski poziom alkoholu, dość wysoką kwasowość i słodkawą końcówkę.

Anjou-Saumur

Szczepy
Białe: chenin blanc (zwany pineau de la Loire – to tutaj najlepsze wina), chardonnay, sauvignon blanc.
Czerwone: cabernet sauvignon, cabernet franc, gamay, grolleau, pineau d’Aunis. Ten ostatni szczep to odmiana czerwona, dająca lekko pikantne wina, używana głownie w tej części Doliny Loary.  Używa się jej do robienia zarówno wytrawnych win czerwonych, jak i musujących, białych i różowych. W apelacji Saumur-Champigny używa się tej odmiany w nie więcej niż 30%, a i tak jest wypierana przez cabernet franc.

Anjou-Saumur to kolejny podregion Doliny Loary, gdzie robi się wina wszystkich rodzajów: białe, różowe i czerwone. Ten region podzielić można na dwie strefy, czyli Anjou i Saumur. Gleby w tych strefach zasadniczo się różnią – w Anjou dominują łupki i gliny, w Saumur – miękkie gleby wapienne (tuffeau). Takie białe kamienie dobrze absorbują światło słoneczne i ciepło, a przez to pomagają dojrzeć gronom. Z Saumur pochodzą świetne wina musujące z chenin blanc, żywe, owocowe i rześkie, ale czasem agresywnie musujące.

W Saumur robi się także interesujące spokojne wina czerwone z cabernet franc i białe z chenin blanc. Zwykle są to dość łagodne i lekkie wina. Najlepszą apelacja win czerwonych jest chyba Saumur-Champigny – malinowe i fiołkowe aromaty oraz łatwość w piciu sprawiają, że są to naprawdę przyjemne wina.

Warte wzmiankowania są wina z Anjou. Zwykle dość proste, do picia za młodu, zarówno białe, jak i czerwone. Tutaj powstają też codzienne, proste wina różowe w dwóch najbardziej powszechnych apelacjach: Rose d’Anjou (z mało znanego szczepu grolleau) i Cabernet d’Anjou z cabernet franc – lekkie, półwytrawne, czasem ze słodkawą końcówką dobrze smakują schłodzone.
Wśród białych win najbardziej warte spróbowania są wina z małej apelacji Savennieres – to zdecydowanie wytrawny i mocny chenin blanc.

Coteaux du Layon i Coteaux de l’Aubance to z kolei apelacje produkujące wina słodkie. Tutejszy chenin porażony szlachetna pleśnią i daje słodkie, czasem naprawdę wyjątkowe wina.

Pays Nantais

To zdecydowanie bardziej jednolity pod względem rodzajów win region. Robi się tu głównie białe wina ze szczepu burgundzkiego sprowadzonego tu w XVII w., czyli melon de bourgogne. Wina te są niezwykle neutralne i doskonałe do tutejszej kuchni opartej na owocach morza. Z melon de bourgogne powstaje najbardziej znane wino białe zachodniej Loary, czyli muscadet. Szczep ma dość wysoką kwasowość, nuty cytrusowe, jabłkowe, swoistą mineralność oraz nieco słonawy smak.
Powstaje w apelacjach: Muscadet Sevre et Maine, Muscadet Coteaux de la Loire, Muscadet, Cotes de Grandlieu (najmłodsza apelacja z 1984 r.).
Najlepsze wina muscadet przechodzą proces winifikacji sur lie. Polega ona na tym, że wino po fermentacji pozostawia się na drożdżowym osadzie (czasem się go miesza, żeby wino miało większy kontakt z osadem) przynajmniej przez kilka miesięcy. W ten sposób w winie pozostają nieznaczne ilości dwutlenku węgla, który dodaje winu świeżości.

Wybrane apelacje Doliny Loary

Środkowa Loara
Pouilly-Fumé, Pouilly sur Loire, Quincy, Reuilly, Sancerre, Côte Roannaise, Coteaux du Giennois

Turenia
Touraine (najbardziej ogólna, proste biesiadne wina), Touraine-Amboise, Touraine-Azay le Rideau, Bourgueil, Saint-Nicolas de Bourgueil, Chinon, Cheverny, Cour-Cheverny, Vouvray, Montlouis, Rosé de Loire, Coteaux de Loire, Touraine Méthode Traditionnelle (musujące), Vouvray-Méthode Traditionnelle (musujące), Montlouis Méthode Traditionnelle (musujące), Crémant de Loire (głównie musujące)

Anjou-Saumur
Anjou, Anjou-Villages, Rosé d’Anjou, Anjou-Coteaux de la Loire, Cabernet d’Anjou, Anjou-Gamay, Savennieres, Savennieres Roche aux Moins, Coteaux du Layon, Bonnezeaux, Quarts de Chaume, Coteaux de Laubance, Cabernet de Saumur, Saumur, Saumur-Champigny, Coteaux de Saumur, Rosé de Loire, Anjou-Methode traditionnelle, Saumur-Méthode traditionnelle, Crémant de Loire

Pays Nantais
Muscadet Sevre et Maine, Muscadet Coteaux de la Loire, Muscadet, Cotes de Grandlieu, Coteaux d’Ancenis