Bordeaux

To jeden z dwóch (obok Burgundii) regionów francuskich, który dość jednoznacznie kojarzy się z winem.
Pierwsze winorośle posadzili tu prawdopodobnie Celtowie w I w. n.e. i najpewniej był to jakiś praprzodek dzisiejszego cabernet sauvignon. Jednak prawdziwy rozkwit tutejszego winiarstwa trzeba datować na XII w. kiedy po ślubie Eleonory Akwitańskiej z Henrykiem II (1152r.), między Anglią a Francją zaczął kwitnąć handel. Nawet po zerwaniu dobrych stosunków miedzy państwami, kiedy na wina francuskie Anglia nałożyła embargo (zyskała na tym Portugalia z porto i Hiszpania z sherry), bordoskie wina cieszyły się już dużym uznaniem w innych rejonach Europy i świata. Dramatyczne chwile przyszły jednak w połowie XIX w., kiedy atak na europejskie winnice rozpoczęła filoksera (filoksera winiec, czyli Phylloxera vastatrix – mszyca żerująca na korzeniach winorośli, bardzo groźny szkodnik).
Gdyby nie szczepki z Ameryki odporne na ten rodzaj szkodnika, winnice w Europie byłyby nie do odratowania.

Bordeaux – informacje ogólne

Dzisiejsze Bordeaux to jeden z największych i najbardziej prestiżowym regionów winiarskich świata. Leży w zachodniej Francji na brzegach Żyrondy, czyli ujścia Garonny i Dordogne oraz w dorzeczach tych dwóch rzek. To niezwykle ważne informacje, ponieważ rzeki dzielą Bordeaux na 3 strefy:

• lewy brzeg Garonny i Żyrondy z okręgami Médoc i Graves (robi się tu długowieczne wina czerwone i niezwykłe słodkiebiałe wino Sauternes);
• centralna cześć – Entre-deux-Mers – krainę win białych;
• prawy brzeg Dordogne – ze słynnymi apelacjami St-Émilion i Pomerol.

Siedlisko

Teren w Bordeaux jest dość płaski, dlatego ma niewielki wpływ na uprawy winorośli w tym regionie. Tymczasem gleby są bardzo zróżnicowane z przewagą żirów, piasków i gleb wapienno-gliniastych. W poszczególnych podregionach rozkłada się to następująco:

Médoc i Graves – żwiry (graves)
St-Estèphe – żwiry, gleby gliniaste
Margaux, Pauillac i St-Julien – żwiry
Moulis, Listrac – gleby gliniaste i wapienne, piaski i żwiry
Pessac-Léognan – żwiry
St-Émilion – wapienie, glina, żwiry
Pomerol – żwiry, glina, piaski
Pozostałe apelacje prawego brzegu podobnie z przewagą gleb gliniasto-wapiennych
Entre-deux-Mers – muły, piaski, żwiry i gliny

Klimat

Morski umiarkowany, wilgotny klimat pozostający pod wpływem atlantyckiego Prądu Zatokowego, zmienny – więc jakość win zdecydowanie jest uzależniona od pogody danego roku. Generalnie zimy są dość łagodne, lata gorące.

Szczepy

Obok najbardziej znanych takich jak cabernet sauvignon, merlot, cabernet franc, sauvignon blanc i semillon, uprawiać tu można: petit verdot, malbec, carmenere, muscadelle, ondenc, mauzac, merlot blanc, ugni blanc oraz colombard. Malbec i carmenere zrobiły furorę w Nowym Świecie, w Argentynie i Chile, tam grają pierwsze skrzypce. Ugni blanc, to nic innego, jak włoskie trebbiano, które tam stanowi 1/3 upraw białych winorośli,  petit verdot, coraz częściej pojawia się na etykietach australijskich win, ale o pozostałych mało się już słyszy.

Petit verdot to czerwony szczep, którego nazwa coraz częściej pojawia się na etykietach win z Australii, czy innych zamorskich krain, a w Bordeaux odgrywa rolę tego czynnika, który odpowiada za kolor wina. Odmiana ta ma małe owoce o grubych skórkach, więc daje atramentowe wina i poprawia kolor mieszanek. Charakterystyczne cechy to aromat fiołków i bananów.

Muscadelle to biała odmiana jedna z trzech kluczowych w Bordeaux, jeśli chodzi o białe wina. Obecnie uprawia się ją także w stanie Victoria w Australii. Daje aromatyczne wina, choć zupełnie nie jest związana z rodziną muskatów. Szczep używany jest do mieszanek bordoskich zwykle w ilości nie większej niż 5%. W Montbazillac i Bergerac (Sud-Ouest) robi się zeń wina słodkie – dość mało wyszukane, ale przyjemne.

Colombard – odmiana biała znana z produkcji koniaków i armaniaków, w Bordeaux używana jest głównie w apelacji Cotes de Blaye do produkcji win białych wytrawnych, daje tu wina o aromacie cytrusów, a szczególnie grejpfruta, a także brzoskwiń i nektarynek. Jest bardzo wydajna, wiec dla utrzymania wysokiej jakości win, wydajność tej odmiany musi być dokładnie kontrolowana.

Ondenc to biały szczep niemal zapomniany, choć można go sadzić w Bordeaux, gdzie był bardzo popularny w XIX wieku. Obecnie sadzi się go głównie w Sud-Ouest, w Gaillac. Daje wina kwasowe, o aromacie cytrusów, melona i niuansach siana.

Mauzac natomiast to obecnie podstawa niewielu win, spośród których najbardziej znane jest Blanquette de Limoux w okolicy Pirenejów, ale niegdyś było bardziej znane w Bordeaux. Daje wina o aromacie zielonych jabłek i sporej kwasowości, dzięki czemu nadaje się jako składnik win musujących.

Merlot blanc uprawiany obecnie w małych ilościach w Bordeaux, to marginalna odmiana niskiej jakości dająca wina owocowe o delikatnej sugestii malin w aromacie.

Apelacje (nazwa, która jest zastrzeżona dla pochodzenia i zasad produkcji, upraw, wydajności)

1.Apelacje ogólne, np. Bordeaux, Bordeaux Supérieur – wina wyprodukowane z gron pochodzących z Bordeaux.
2.Apelacje regionalne, np. Médoc, Graves czy Sauternes dla win wytworzonych z winogron zebranych w określonym regionie np. Graves o wyższej jakości niż wina z AOC ogólnych. Etykiety nie zawierają zwykle nazwy regionu Bordeaux.
3. Apelacje gminne, np. Margaux, Pauillac, Pessac-Léognan, St-Estèphe itd. dla win najwyższej jakości, które muszą spełniać ogromną ilość wymagań dotyczących wydajności, zasad produkcji i leżakowania. Na etykietach tych win nie pojawia się nazwa regionu Bordeaux.

Lewy Brzeg

Leżą tu okręgi Médoc i Graves (robi się tu długowieczne wina czerwone i niezwykłe słodkie białe wino Sauternes); charakterystyczne jest, że po tej stronie rzeki robi się więcej cabernet sauvignon, który lubi tutejszą kamienistą glebę (graves). Dzięki późno dojrzewającemu cabernetowi wina są bardzo złożone i długowieczne, ale w młodości zapewne bardzo chropawe i surowe. Po długim czasie łagodnieją, dlatego warto poczekać, żeby odkryć ich prawdziwą naturę. Na Prawym Brzegu inaczej, duży udział merlota powoduje, że wina te już w młodości są bardziej spektakularne.

Médoc

To okręg leżący na lewym brzegu Żyrondy, znany z najbardziej prestiżowych win w regionie, a także z niezwykle skomplikowanego systemu klasyfikacji win.

W okręgu Médoc występują 2 główne apelacje, czyli Médoc, Haut-Médoc. W ramach tej drugiej występują dodatkowo apelacje gminne:
-leżące obok siebie tuż nad brzegiem Żyrondy: Saint-Estèphe, Pauillac i Saint-Julien;
-leżące obok siebie na rubieżach zachodnich Haut-Médoc Listrac i Moulis;
oraz Margaux, czyli apelacja leżąca w południowej części Haut-Médoc tuż obok punktu, w którym spotykają się Dordogne i Garonna, żeby stworzyć ujście w postaci Żyrondy.

Przyznawanie nazw zastrzeżonych to domena Państwowego Instytutu Nazewnictwa (INAO, czyli Institut National des Appellations d’Origine ). Instytucja ta przyznaje nazwę zastrzeżoną, czyli appellation d’origine contrôlée. To daje prawo konkretnemu producentowi do nazywania wina daną nazwą, pod warunkiem, że producent robiąc dane wino, spełnia określone warunki dotyczące hodowli winorośli i produkcji wina obowiązujące właśnie w tej apelacji.
Powstanie nowej apelacji oznacza, że INAO wyróżnia wina z konkretnego okręgu (może to być naprawdę mały okręg) uznając, że wyróżniają się one jakością i pewną specyfiką właściwą konkretnej lokalizacji na winiarskiej mapie regionu.

Tak się stało właśnie w przypadku sześciu wyżej wymienionych gmin w Haut-Médoc.

Wina z Médoc
Wina powstają zasadniczo z cabernet sauvignon (ciało i długowieczność), merlot (owocowość i miękkość), cabernet franc (świeżość i finezja), ewentualnie petit verdot (w słabszych latach wspomaga caberneta pieprzem i korzennymi nutami; dodawany w minimalnych ilościach), a także przy udziale malbeca (zwanego tu cot) i carmenere.

Na etykiecie wina z Médoc mogą się pojawić następujące określenia apelacji:
AOC Médoc, AOC Haut-Médoc oraz AOC gminne: St-Estèphe, Pauillac, St-Julien, Margaux, Listrac i Moulis.
Zawsze wina z apelacji ogólniejszej – w tym przypadku AOC Médoc i AOC Haut-Médoc – są mniej prestiżowe i jakościowo słabsze niż wina z apelacji gminnych. Powstanie apelacji gminnej jest wynikiem większych zasług gminy na polu jakości i specyfiki win. Zatem wino pochodzące z Pauillac będzie zapewne lepsze, a już na pewno droższe niż to, które na etykiecie ma AOC Médoc czy Haut-Médoc.

Wina z Médoc powstają z dużym udziałem merlota, więc na pewno mogą szybciej trafić na sklepowe półki. Z kolei wśród win z Haut-Médoc, które na pewno nie są tak prestiżowe, jak te z St-Estèphe, Pauillac czy Margaux, jest aż 5 cru classé.

Charakterystyka apelacji gminnych w Médoc:

St-Estèphe

Wina z tej gminy uchodzą za przeciwieństwo subtelnych win z Margaux. W St-Estèphe jest więcej gleb gliniastych, oceaniczne wpływy sprawiają, że cabernet później dojrzewa, więc wina są bardziej surowe, ostre, mają więcej garbników i wyższą kwasowość – szczególnie te młode. Jeśli wino robiono z większym udziałem merlota, który lubi tutejsze gliniaste gleby, można spodziewać się, że wino będzie nieco subtelniejsze. Wina z St-Estèphe zyskują więc z czasem.
W apelacji jest tylko 5 cru classé, a około 50 cru bourgeois.

Pauillac

To chyba najsławniejsza gmina w Médoc. Należy do niej aż 18 crus classés. To tu powstają Château Latour, Château Lafite i Château Mouton-Rothschild. Tu króluje cabernet sauvignon – zawartość caberneta zwykle jest większa niż 60%.
Wino wytwarzane w tej gminie uchodzi za najlepsze z powodu dobrej koncentracji, złożoności i bogactwa. Młode wina z aromatem owocowo – kwiatowym (fiołki, róże) rozwijają się przez lata starzenia i zyskują z czasem w niewyobrażalnym stopniu. Nie warto dobrych win z Pauillac otwierać przed upływem 10 lat.

Saint-Julien

To gmina , w której robi się 11 crus classés i 8 cru bourgeois obok szeregu innych win. Wina stąd mają opinię najbardziej zrównoważonych i przyjemnych w odbiorze.

Margaux

Apelacja gminna zarejestrowana prawie 20 lat później niż inne (tylko Listrac jest młodszą apelacją niż Margaux), a jednak szybko zyskała ogromną sławę. Obecnie wina z Margaux cieszą się ogromnym uznaniem. Mają opinię najbardziej delikatnych z Médoc, a może z całego regionu. Subtelne, bardzo aromatyczne, złożone i aksamitne.

Listrac

Najmłodsza z apelacji gminnych w okręgu Médoc. Wina stąd są potężne, dość mocne, rustykalne, bardzo tęgie.
Nie ma tu win crus classés, ale jest prawie 30 cru bourgeois (70% wytwarzanych win).

Moulis

To najmniejsza apelacja gminna. Nie ma tu crus classés, ale jest ponad 30 cru bourgeois. Wina stąd uchodzą za mniej rustykalne, lżejsze i łatwiejsze w piciu niż te z sąsiedniego Listrac.

Klasyfikacja win lewego brzegu:

1. Klasyfikacja z roku 1855

Od 1855 r. obowiązuje także inny system klasyfikacji win z ustanowiony przez Związek Kupców Winnych (Syndicat des Courtiers). Ich zadaniem było wyznaczyć najlepsze wina w Bordeaux, a okazało się, że na liście nie znalazła się, żadna winnica spoza Médoc oprócz jednej z Graves (Château Haut-Brion). Obecnie 60 najlepszych win Médoc dzieli się na 5 klas grands crus classés, czyli premier cru classé (pierwsza klasa jakości), deuxième grand cru classé (druga) itd. aż do cinquième grand cru classé (piątej).
Choć początkowo klasyfikacja ta nie miała charakteru oficjalnego, urzędowego, obecnie jest obowiązującym systemem klasyfikacji, jednak wielu odnosi się do niej z rezerwą, ponieważ powstała 150 lat temu i niewiele się od tamtego czasu zmieniło, a na pewno wiele win z listy trzecich grand cru powinno być zdegradowanych, a z piątych grand cru powinno awansować.

GRANDS CRUS CLASSÉS w Médoc 

1er Grands Crus Classés	2ème Grands Crus Classés	3ème Grands Crus Classés
Château Lafite, Pauillac Château Margaux, Margaux Château Latour, Pauillac Château Mouton-Rothschild, Pauillac Château Haut-Brion, Graves – to jedyna winnica, która znalazła się w tej klasyfikacji, a nie znajduje się w Médoc	Château Rausan-Ségla, Margaux Château Rauzan-Gassies, Margaux Château Gruaud-Larose, St.Julien Château Brane-Cantenac, Cantenac Château Léoville-Las-Cases, St.Julien Château Léoville-Poyferré, St.Julien Château Léoville-Barton, St.Julien Château Dufort-Vivens, Margaux Château Lascombes, Margaux Château Pichon-Longueville, Pauillac Château Pichon-Longuevlle-Lallande, Pauillac Château Ducru-Beaucaillou, St.Julien Château Cos d’Estournel, St.Estèphe Château Montrose, St.Estèphe	Château Giscours, Labarde Château Kirwan, Cantenac Château d’Issan, Cantenac Château Lagrange, St.Julien Château Langoa, St.Julien Château Malescot-St-Exupery, Margaux Château Cantenc-Brown, Cantenac Château Palmer, Cantenac Château La Lagune, Ludon Château Desmirail, Margaux Château Calon-Ségur, St.Estèphe Château Ferrière, Margaux Château Marquis-d’Alesme-Becker, Margaux Château Boyd-Cantenac, Cantenac

 

4ème Grands Crus Classés

5ème Grands Crus Classés

Château St. Pierre, St.Julien Château Branaire-Ducru, St.Julien* Château Talbot, St.Julien Château Duhart-Milon, Pauillac Château Pouget, Cantenac Château La Tour Carnet, St. Laurent Château Beychevelle, St.Julien Château Prieuré, Cantenac Château Marquis de Terme, Margaux Château Lafon-Rochet, St-Estèphe

Château Pontet Canet, Pauillac Château Batailley, Pauillac Château Haut-Batailley, Pauillac Château du Tertre, Arsac Château Haut-Bages-Libéral, Pauillac Château Pédesclaux, Pauillac Château Grand-Puy-Lacoste, Pauillac Château Grand-Puy-Ducasse, Pauillac Château Lynch-Bages, Pauillac Château Lynch-Moussas, Pauillac Château Dauzac, Labarde Château Mouton-d’Armailhacq, Pauillac Château Belgrave, St. Laurent Château Camensac, St. Laurent Château Cos-Labory,St. Estèphe Château Clerc-Millon, Pauillac Château Croizet-Bages, Pauillac Château Cantemerle, Macau

2. Klasyfikacja cru bourgeois

Obok klasyfikacji grands crus classés w Médoc (a ściślej Haut-Médoc) utworzono listę win cru bourgeois, na którą wciągnięto ponad 400 win (i posiadłości zarazem), zdecydowanie tańszych niż wina grand cru, ale takich, które wyróżniają się jakością. W 2003 r. lista tych win miała być poprawiona i ostatecznie zatwierdzona. 87 châteaux nadano oznaczenie cru bourgeois supérieurs, a 151 châteaux – cru bourgeois. Klasyfikacja wywołała jednak wiele niesnasek i odwołań, które trafiły na drogę sądową. Tym samym nazwa cru bourgeois nie jest absolutnym gwarantem bardzo wysokiej jakości. Lista cru bourgeois jest zmienna, więc nie należy się doń zanadto przywiązywać.
W ramach klasyfikacji crus classés powstały jeszcze dwa rodzaje oznaczeń: cru artisan (dla małych posiadłości, które się wyróżniają) i cru paysan, ale są to oznaczenia o marginalnym znaczeniu.

3. Klasyfikacja „drugich win”.

W Bordeaux obowiązuje jeszcze klasyfikacja tzw. drugich win posiadłości. Dotyczy to w zasadzie châteaux, które znajdują się na liście grands crus classés. Niemal każda z tych posiadłości robi wino nr 2 z winogron, których nie użyto do zrobienia wina flagowego. W ten sposób możemy za 70% niższą cenę poznać charakter win z najbardziej prestiżowych posiadłości w Bordeaux. Dla przykładu: drugie wino z posiadłości Château Margaux to Pavillon Rouge Du Château Margaux – zwykle tak to wygląda, że w nazwie wina pojawia się nazwa posiadłości z dodatkowym dookreśleniem.

Graves

To drugi duży okręg na Lewym Brzegu, na południe od miasta Bordeaux. W tej dużej apelacji robi się zarówno czerwone, jak i białe wina. Czerwone wina powstają z tych samych szczepów, co w Médoc, jednak częściej pojawiają się wina z przewagą merlota. Dzięki temu wina z Graves bywają łagodniejsze, bardziej eleganckie niż z Médoc, ale trochę bardziej ziemiste.

Gleby tutaj to tak samo, jak w Médoc, graves (kamieniste, żwirowate).
Odmiennie niż w Médoc, niemal połowa produkcji Graves to wina białe. Zrobione z sauvignon blanc (daje winu świeżość i rześkość) i sémillon (tłustość i miodowe aromaty) z niewielkim, aptekarskim wręcz, udziałem muscadelle (owocowość). Wina białe z Graves dobrze reagują na starzenie.
W Graves nie ma ścisłego rozdziału pomiędzy gminami robiącymi wino białe a tymi, które specjalizują się w czerwieniach. Pod jedną nazwą apelacji AOC Graves mogą się kryć jedne i drugie.

Na samej północy Graves leży gmina Pessac-Léognan, która jest osobną apelacją zaledwie od 1987 roku. Jej winnice sięgają do samego miasta Bordeaux. Robi się tu wina białe i czerwone. Gleby są tu uboższe niż w pozostałej części Graves, co oczywiście dla winorośli jest zbawienne. To tutaj znajdują się wszystkie crus classés w Graves.
Wina opatrzone AOC Graves nie są tak długowieczne, jak wina z Médoc, czy z gminy Pessac-Léognan, można je pić już po kilku latach od zbiorów. A co za tym idzie, nie są tak kosztowne.

Klasyfikacja win z okręgu Graves

Sławna i budząca szereg kontrowersji klasyfikacja win bordoskich z 1855 roku nie obejmowała win z Graves z wyjątkiem znakomitego Château Haut-Brion, dlatego w 1953 r. (zatwierdzona w 1959) stworzono klasyfikację dla regionu Graves. W tej klasyfikacji osobno rozpatrywano wina białe i czerwone, więc są posiadłości, które mogą nazywać cru classé swoje wino białe, inne, które mają takie prawo wyłącznie dla wina czerwonego i jeszcze kolejne, które cru classé mogą nazywać zarówno swoje wina białe, jak i czerwone.

Pozostałe apelacje win słodkich z Bordeaux to: Graves Supérieures (na terenie okręgu Graves), Cadillac, Sainte-Croix-du-Mont i Loupiac – trzy ostatnie leżą już na prawym brzegu Garonny w okręgu Entre-deux-Mers, gdzie powstaje gros win białych z Bordeaux. Jednak nie są to wina wybitne, a raczej codzienne wina deserowe. Najbardziej skoncentrowane pochodzą z tych dwóch ostatnich gmin.

Prawy Brzeg

Na prawym brzegu Dordogne leży wiele różnych apelacji, ale największą sławą i uznaniem cieszą się dwie: St-Émilion i Pomerol. Dobre i uznane wina robi się także w AOC Fronsac. Wokół tych trzech najznakomitszych apelacji powstają ciekawe, smaczne i zdecydowanie tańsze wina, pochodzące z tzw. apelacji-satelit: Puisseguin-St-Émilion, Montagne-St-Émilion, Lussac-St-Émilion, Saint George-St-Émilion, Lalande de Pomerol oraz Canon-Fronsac.

Tutejsze gleby to przede wszystkim glina i wapienie, dlatego po tej stronie chętniej i z lepszymi efektami uprawia się merlota oraz cabernet franc znany tu jako bouchet. Stąd wina, które o wiele łatwiej się pije niż wina z Médoc. Na pewno będą lepszym wstępem do win bordoskich, czy w ogóle francuskich, niż medoki.

St-Émilion

To kraina merlota i caberneta franca. Wina z tej apelacji są dość owocowe, świeże, a robione w nowoczesny sposób – świetną koncentrację i dojrzałość. Wina z tej części Bordeaux mogą występować pod nazwą AOC St-Émilion lub St-Émilion Grand Cru. Te drugie muszą spełniać więcej wymogów: większy alkohol, mniejsza wydajność z hektara, dwie kontrolne degustacje.

Klasyfikacja win St-Émilion
Klasyfikacja win tego regionu powstała w 1955 roku i jest aktualizowana co 10 lat. Jest zatem klasyfikacją żywą, dlatego producenci z regionu są zmuszeni rokrocznie dbać o jakość, żeby nie wypaść z czołówki.

Wina w tej klasyfikacji dzieli się na premier grand cru classé (klasy A i klasy B) oraz grand cru classé.
Trzeba podkreślić, że w St-Émilion grand cru nie jest jedynie stopniem klasyfikacji czy oznaczeniem prestiżowym, ale też osobną apelacją. Oznacza to tyle, że, aby móc jej użyć rokrocznie, trzeba spełnić warunki tejże apelacji, jak w przypadku każdej innej AOC. Jest to więc system najbardziej restrykcyjny. Jest też na pewno próbą uniknięcia sytuacji, która ma miejsce w Médoc, gdzie wielu producentów powinno być zdegradowanych, a inni powinni mieć możliwość awansu – nie mają jej, ponieważ system klasyfikacji w Médoc nie jest systemem ruchomym.

1er Grands Crus Classés	Grands Crus Classés
A Château Ausone * Château Cheval Blanc * B Château Angélus * Château Beau-Séjour-Bécot Château Beauséjour * Château Belair * Château Canon * Château Figeac * Château Fourtet * Château La Gaffelière * Château Magdelaine Château Pavie * Château Pavie-Macquin Château Troplong-Mondot Château Trottevieille	Château L’Arrosée Château Balestard-la-Tonnelle Château Bellefont-Balcier Château Bergat Château Berliquet Château Cadet-Piola * Château Canon La Geffelière Château Cap de Mourlin Château Chauvin Château La Clotte Château Corbin * Château Corbin-Michotte Château La CouSpaude Château Dassault Château Destieux Château La Dominique Château Fleur-Cardinale Château Fonplégade Château Fonroque Château Franc Mayne Château Grand-Corbin Château Grand-Corbin Despagne Château Grandes Murailles	Château Grand-Mayne Château Grand-Pontet Château Haut-Corbin Château Haut-Sarpe Clos des Jacobins Couvent des Jacobins Château Laniote Château Larcis-Ducasse * Château Larmande * Château Laroque Château Laroze * Château Matras Château Monbousquet Château Moulin du Cadet Château de L’Oratoire Château Pavie-Decesse Château Le Prieure Château Ripeau Château Saint Georges Cote Pavie Château Saint-Martin Château la Serre Château Soutard * Château la Tour-Figeac

Potencjał win z St-Émilion jest nieco niższy niż medoków, więc podstawowe AOC St-Émilion można pić po zaledwie 3 latach (do 9), gran cru classé – po 5 do 12. Za to 1er grand cru classé – najlepiej się sprawią po 15-30, jak najlepsze medoki.

Pomerol

To bezpośredni znakomity sąsiad St-Émilion. Tutejsze wina nie były nigdy sklasyfikowane, choć cechuje je wyjątkowa jakość, a ceny za pomeroli nigdy nie są niskie. Robi się tu wina przede wszystkim z merlota, który dobrze radzi sobie na nieprzepuszczalnej glinie. Można je zdecydowanie wcześniej pić niż te z Lewego Brzegu. Najbardziej znanym winem z tej małej i znakomitej apelacji jest Château Pétrus, który osiąga naprawdę zabójcze ceny.
Tutejsze wina – najogólniej rzecz ujmując – są zwykle delikatniejsze, bardziej gładkie i aksamitne, choć bogate i z dobrą strukturą, o charakterystycznych śliwkowych nutach uzupełnionych nutami cedrowymi, których źródłem jest starzenie w beczkach dębowych. I choć z reguły mówi się, że wina oparte na merlot są bardzo delikatne (czasem aż za bardzo), to winom z Pomerol nie można odmówić dobrej budowy i bogactwa. W tym specyficznym klimacie, na bardzo trudnej dla winorośli glebie, potrafią zrodzić się wina urzekające aromatem, łagodnością, nutami truflowymi i korzennymi z żywymi owocowymi aromatami.

Pozostałe apelacje na Prawym Brzegu

Côtes de Bourg, leżące w miejscu, gdzie dwie rzeki łączą się, robi się tu głównie wina czerwone i niewiele białych. Tutejszy klimat jest nieco cieplejszy, a jakość win coraz lepsza. Ze względu na przewagę merlota – wina są łagodniejsze, a do tego, z powodu mniejszej sławy, wina nie mają takich wysokich cen.
Côtes de Blaye i Premières Côtes de Blaye – dalej na północ, gdzie wina są lżejsze, żywsze, ale i nieco słabiej zbudowane niż w Cotes de Bourg.
Côtes de Castillon – graniczące z St-Émilion, ma podobny profil do sławnego sąsiada, ale za dobrą cenę można kupić naprawdę niezłe wino.
Côtes de Francs – na północ od Côtes de Castillon, niezłe czerwone, pełne i aromatyczne białe, jakość coraz lepsza, ceny przystępne.

Entre-deux-Mers

To region bordoski leżący między Dordogne a Garonną (wbrew nazwie między dwoma rzekami, nie morzami). Jest to bordoski gigant jeśli chodzi o ilość wyprodukowanego wina. W tym regionie powstają zarówno wina czerwone, jak i białe z typowych bordoskich szczepów. Czerwone oznaczone są AOC Bordeaux i AOC Bordeaux Supérieur, białe zwykle jako AOC Entre-deux-Mers.

Wina tutejsze są prostsze, przede wszystkim owocowe, tańsze i przeznaczone do picia za młodu. Wśród AOC Bordeaux mogą się znaleźć zarówno dobrze skoncentrowane, ciekawe wina, jak i słabe wina masowe. AOC Bordeaux Supérieur to wina, które muszą być robione przy niższej wydajności i wyższej zawartości alkoholu, a przede wszystkim supérieurs nie mogą być sprzedane wcześniej niż rok po zbiorach, więc z zasady dłużej leżakują. Podsumowując: wina z oznaczeniem Bordeaux Supérieur są na pewno bardziej godne zaufania.

W obrębie okręgu Entre-deux-Mers zamknięte są jeszcze następujące apelacje:
Premières Côtes de Bordeaux – apelacja położona tuż nad Garonną, w której robi się głównie wina czerwone z dominującego tu merlota, żywe, owocowe, do szybkiego picia (maks.5 lat).
Cadillac, Loupiac, Sainte-Croix-du-Mont – o których była mowa przy okazji win słodkich z Bordeaux i inne mniej znaczące: Graves de Vayres, Sainte Foy de Bordeaux i Haut-Benauge (wina białe).