AUSTRALIA

Australia jest bardzo ważnym krajem produkcji wina. W 2011 r była na szóstym miejscu pod względem ilości produkcji oraz czwartym z kolei eksporterem. Jest to kraj należący do czołówki tzw. Nowego Świata. Poza tym Australia ma wielki wkład w rozwój przemysłu winiarskiego, czyli tworzenia wina na dużą skalę. Z osiągnięć Australian Wine Research Institute (AWRI) korzysta właściwie cały świat, a nie ma chyba na świecie wielbiciela win, który nie zachwyciłby się jakimś australijskim shirazem. Tym samym Australia ugruntowała swoją pozycję w winiarskim świecie, wyznaczając nowe standardy w zakresie produkcji wina.

Historia upraw w Australii sięga XVIII w., kiedy to sadzonki sprowadził Pierwszy Gubernator Phillip do kolonii karnej w Nowej Południowej Walii. Pierwsze sukcesy odniosły wina australijskie dopiero w XIX w., kiedy Gregory Blaxland zdobył nagrodę poza Australią za swoje wino w 1822 roku.
Bardziej intensywny rozwój winiarstwa na tych terenach to czas przybywania emigrantów z różnych zakątków Europy. Jeden z najbardziej prestiżowych regionów Australii, czyli region Barossa, wiele zawdzięcza pruskim emigrantom. Pod koniec XIX wieku wina z Australii odnosiły sukcesy na wystawach i targach we Francji, nawet na degustacjach w ciemno.

Wino powstaje we wszystkich sześciu stanach Australii, ale w zależności od szerokości geograficznej, wysokości n.p.m. i odległości od oceanu – wina różnią się zasadniczo, a Australia uchodzi za jeden z najbardziej wszechstronnych krajów, jeśli chodzi o style win. Robi się tu zarówno owocowe, jak i ziemiste shirazy, rieslingi super-owocowe i łagodnie rześkie, chardonnay zarówno lekkie, owocowe, jak i beczkowe, oleiste i ciężkie, a nawet wina wzmacniane.

Uprawia się tu różne międzynarodowe szczepy, a do najważniejszych należą:
–czerwone: shiraz, cabernet sauvignon, merlot, pinot noir;
-białe: chardonnay, semillon, riesling i sauvignon blanc.
Kiedy na etykiecie wina australijskiego pojawia się nazwa szczepu, a tak jest zazwyczaj, oznacza to, że wyróżniona odmiana stanowi minimum 85% danego wina.

Choć wino powstaje we wszystkich australijskich stanach, to jednak najważniejsze są leżące na południu kraju, w chłodniejszym klimacie, czyli Australia Południowa, Nowa Południowa Walia, Victoria, Australia Zachodnia i Queensland.

QUEENSLAND

To stan zajmujący ogromny obszar w północno-wschodniej części Australii. Na południowo-wschodnim terenie stanu, nieopodal wybrzeża, znajdują się niewielkie regiony uprawy winorośli, ponieważ jedynie tu klimat nie jest zbyt gorący i suchy (jak w głębi lądu na zachodzie) czy wilgotny, jak na północnych krańcach. Oficjalnie uznane regiony upraw na tym terenie to Granite Belt i South Burnett. W niedużej odległości od oceanu ciągną się Wielkie Góry Wododziałowe, dzięki którym klimat jest nieco chłodniejszy, bardziej umiarkowany niż na północy stanu, więc zdecydownaie lepszy do uprawy winorośli.

Granite Belt to region leżący w Queensland tuż przy granicy z Nową Południową Walią. Gleby są tu piaszczyste, zmuszające winorośl do wysiłku, głębokiego ukorzeniania się, mniejszej wydajności, a co za tym idzie lepszej jakości gron. Granity widoczne czasem gołym okiem, od których wzięła nazwę ta część regionu, sprawiają, że gleba jest bardziej bogata w składniki mineralne.

Uprawia się tu typowe dla Australii szczepy: shiraz, cabernet sauvignon, chardonnay i merlot, ale w ostatnich latach rośnie ilość nasadzeń verdelho i viognier.

South Burnett leży na północ od Granite Belt, jest też od niego kilka razy większy i jako pierwszy w Queensland otrzymał status oficjalnego regionu winiarskiego. Sadzi się tu shiraz, cabernet sauvignon, grenache, chardonnay, semillon oraz verdelho.
Jest to region zagrożony dużymi opadami deszczu, gorącymi latami, jednak udane roczniki cieszą się coraz większym uznaniem.

WESTERN AUSTRALIA

Australia Zachodnia jest największą strefą administracyjną kraju obejmującą całą zachodnią część wyspy. Regiony winiarskie Western Australia plasują się na południowo-zachodnim krańcu terytorium tuż nad oceanem. Tutejsze wina, szczególnie te z regionu Margaret River, należą do win o charakterze bardziej europejskim, wyważonym, subtelniejszym, niż robione na południowym-wschodzie Australii w najbardziej znanych regionach stanu Nowa Południowa Walia, Australia Południowa czy Victoria.

Regiony Zachodniej Australii
GREATER PERTH z podregionami Perth Hills, Peel, Swan Valley.
SOUTH WESTERN AUSTRALIA z podregionami Geographe, Blackwood Valley, Margaret River, Manjimup i Pemberton.
GREAT SOUTHERN w obrębie którego można wyróżnić jeszcze: Albany, Denmark, Frankland River, Mount Barker, Porongurup.

Gleby na tych terenach różnią się znacznie: od piaszczystych na samych wybrzeżach, po ciemniejsze, bardziej urodzajne wgłąb kraju. W Manjimup jest więcej podłoży żwirowych, a w Geographe jest dużo gleb wapiennych, porowatych i łatwo przepuszczalnych. W Margaret River dominują granity i gnejsy, gleby bogate w minerały.
Uprawia się tu: chardonnay, cabernet sauvignon, merlot i shiraz. Coraz bardziej popularny jest tu także riesling (szczególnie w Frankland i Mount Barker). Flagowym białym winem regionu jest słynna bordoska mieszanka sauvignon blanc i semilllon.

Perth Hills to region ciągnący się z północy na południe nieopodal Perth. Określa się go jako ten, który swoim mikroklimatem bardzo przypomina portugalskie Douro. Poza tym tutejsze wina potwierdzają tę teorię, ponieważ czerwone są pełne, nasycone, solidnie zbudowane, a oprócz nich robi się też wina wzmacniane – zupełnie jak w Douro.

Nieopodal na północno-zachodnich krańcach regionu leży inny znany region – Swan District, który do niedawna produkował ponad 90% win Zachodniej Australii. Obecnie region ma mniejszą produkcję i już nie zajmuje się wyłącznie winami wzmacnianymi. Uprawia się tu zasadniczo shiraz i cabernet sauvignon, które należą do flagowych szczepów regionu.

Pomiędzy Peel, leżącym na południe od Perth Hills, a przesławnym regionem Margaret River wciska się jeszcze region Geographe. Panuje tu klimat gorętszy niż w osławionym Margaret River, więc tutejsze wina, to zwykle pełne, bardzo owocowe, typowe australijskie wina.

Tymczasem Margaret River to obszar, w którym klimat niezmiernie przypomina klimat Bordeaux, szczególnie w suchych rocznikach. Wina z Margaret River zrobione są także w stylu bardziej przypominającym europejskie, nieco subtelniejsze i eleganckie Bordeaux, niż napakowane owocami, potężne, bardzo skoncentrowane wina z regionów wschodniego czy południowego wybrzeża Australii.
Margaret River ma też opinię lokalizacji obfitującej raczej w butikowych producentów, robiących wina na niedużą skalę, niż w „fabryki wina”.
Klimat regionu jest pod dużym wpływem oceanu, a średnie temperatury bodaj najniższe w całym kraju. Stąd produkcja win z Margaret River to zaledwie 3% produkcji kraju, co stanowi jednak 20% win najwyższej klasy ze wszystkich wyprodukowanych w Australii. To wyjaśnia, dlaczego wina z tego regionu to łakomy kąsek dla każdego wielbiciela win.
Uprawia się tu głównie: cabernet sauvignon, chardonnay, sauvignon blanc, semillon, shiraz, merlot, chenin blanc i verdelho.
Wyrafinowane cabernet sauvignon lub jego mieszanki z merlot zasadniczo wpłynęły na świetną opinie tego zakątka Australii. Równie chętnie pite są tutejsze chardonnay – cytrusowe i wdzięczne oraz orzeźwiające mieszanki sauvignon blanc z semillon.

Na wschód od Margaret River rozciąga się młody region, w którym pierwsze nasadzenia miały miejsce około 1980 roku, czyli Blackwood Valley. Od niego na południe mieści się z kolei region Manjimup, którego specjalnością jest pinot noir, podobnie jak w leżącym dalej na południe Pemberton.

Great Southern to obszar leżący już na południowym brzegu Oceanu Południowego. Dzieli się na kilka podregionów, z których każdy specjalizuje się w innych winach, rosnących na różnych glebach od żwirów i gnejsów po gliny i wapienie.
Flagowym produktem Great Southern jest riesling – ostry, cytrusowy, rześki. Najbardziej ceniony jest ten z subregionu Frankland. Mount Barker z kolei szczyci się dobrymi winami z pinot noir.
Shiraz z Great Southern jest za to ziemisty, mocno pieprzny – są to jego cechy wyróżniające spośród innych shirazów z całej Australii. Bardziej przypominają wina z syrah z południowego Rodanu niż z sąsiednich wschodnich regionów australijskich.

SOUTH AUSTRALIA

Południowa Australia jest jednym ze stanów Australii, a znajduje się (jak sama nazwa wskazuje) w południowej części wyspy. To obszar odpowiedzialny za około 50% całej winiarskiej produkcji Australii.
Region słynie z najwyższej produkcji, ale i z bardzo wielu bardzo wysokiej jakości win z flagowego szczepu shiraz.
Większość ważnych regionów Południowej Australii leży na jej południowo-wschodnim wybrzeżu w kierunku granicy ze stanem Victoria – w pobliżu Zatok Świętego Wawrzyńca i Spencera. Jednym z podregionów winiarskich jest leżąca nieopodal Wyspa Kangura (Kangaroo Island).
Jest tu chłodniej i mniej sucho niż w głębi stanu, wiec to jedyne miejsca dobre w tym regionie do uprawy winorośli.

To tu znajdują się sławne na całym świecie: Barossa Valley, Eden Valley, Clare Valley i McLaren Vale. Regiony Południowej Australii znane są z potężnych win czerwonych. Najczęściej wykonane są z shiraza lub cabernet sauvignon. W tutejszym klimacie doskonale sprawdza się także grenache, który stanowi składnik już niemal klasycznego połączenia australijskiego, a dobrze znanego w Dolinie Rodanu we Francji, czyli grenache, syrah (shiraz), mourvedre. W Australii używa się nawet skrótu zrozumiałego dla wszystkich, czyli GSM – od grenache, shiraz i mourvedre.

W niewielkich ilościach pojawia się tu petit verdot, tempranillo czy nebbiolo. Białe szczepy nie przyjęły się tu zbyt dobrze z wyjątkiem odmiany riesling, z której słynie Clare Valley. Poza tym uprawia się tu trochę chardonnay, semillon, roussanne, viognier i verdelho.

Najważniejsze regiony Południowej Australii to:
Southern Fleurieu, Adelaide Hills, Barossa Valley, Clare Valley, Eden Valley, McLaren Vale, Riverland oraz Limerstone Coast z podregionami Coonawarra,  Padthaway i Wrattonbully.

Barossa Valley

To obszar w South Australia chyba najbardziej znany i prestiżowy spośród wszystkich regionów winiarskich całej Australii. Leży na północny wschód od Adelaide, na północ od regionu winiarskiego Adelaide Hills. Teren jest tu zdominowany przez wzgórza i doliny, a temperatury w czasie ostatniej fazy dojrzewania winogron sięgają często 35 stopni. Przy wysokich temperaturach dziennych, nocne chłody sprawiają, że sok w gronach jest bardziej skoncentrowany, a wina, które powstają bardziej treściwe.
Najlepszym, co oferuje Barossa, są winnice, w których pełno jest starych winorośli, które nigdy nie zostały dotknięte filokserą. Są one mniej wydajne i dają bardziej bogate i złożone wina.
Najważniejszym szczepem jest tu shiraz. To właśnie ten, robiony w regionie Barossa – jest uznawany za punkt dojścia wielu innych shirazów z wielu innych regionów. Jest wzorem już nie tylko dla shirazów robionych w Nowym Świecie, ale i w Europie.
Najlepsze shirazy z Barossa są pełne, skoncentrowane, pikantne, z nutą mięty i eukaliptusa. Są treściwe, gęste, ale równocześnie miękkie. Do tego wina te wykazują duża zdolność starzenia.
Poza odmiana shiraz uprawia się tu: cabernet sauvignon, grenache i mourvedre (czerwone) oraz chardonnay, semillon i riesling ( białe).
Barossa jest siedziba winnic najbardziej znanych na świecie, takich jak Penfolds, Peter Lehmann czy Yalumba, a także małych butikowych przedsiębiorstw.
Tutaj swoje winnice ma gwiazda wśród winiarzy australijskich, czyli Ben Glaetzer.

Eden Valley

To sąsiedni obszar w stosunku do Barossy, leżący nieco na wschód. To także ważny region upraw w South Australia. Większość winnic leży tu na wysokościach 400-500 m n.p.m. Przez to w Eden Valley jest nieco chłodniej, niż w Barossa Valley, a okres wegetacyjny jest tu nieco dłuższy. Flagową odmianą Eden Valley jest riesling. Jest równie znany, co ten pochodzący z lezącej dalej na północny zachód Clare Valley. Dobre wino z rieslinga z Eden Valley jest cytrusowe, ma aromat egzotycznych owoców i kwiatów oraz charakteryzuje się orzeźwiającą kwasowością.
Tutejszy shiraz z kolei jest zupełnie inny niż ten z Barossy. Są bardziej eleganckie, dobrze wyważone, bardziej jednak garbnikowe, ale rozwijające się z czasem.

Clare Valley

Leży na północny zachód od Barossa i Eden Valley. Znajduje się około 130 km na północ od Adelaide. Klimat jest tu zdecydowanie ostrzejszy, umiarkowany kontynentalny z gorącymi dniami i chodnymi nocami. W połączeniu z glebami – zwietrzałymi skałami, żyznymi madami i kamieniami wapiennymi, to doskonałe warunki do uprawy rieslinga. Nic więc dziwnego, że Clare Valley to miejsce, gdzie na potrzeby enoturystyki zaprojektowano i zorganizowano wiodącą przez wiele winnic Trasę Rieslinga (Trail Riesling).
Tutejsze rieslingi uchodzą za najlepszej jakości wina nie tylko w Nowym Świecie – są klasycznie cytrusowe, o egzotycznych aromatach, mineralne i kwasowe. Mają ogromny – jak na białe wina – potencjał leżakowania, bo najlepsze mogą swobodnie czekać na wypicie około 20 lat.
Spośród czerwonych win wyróżnia się cabernet sauvignon i shiraz.

Adelaide Hills i Adelaide Plains

Jak nazwa wskazuje oba regiony upraw leżą nieopodal stolicy Południowej Australii – czyli miasta Adelaide.
Adelaide Hills leży bezpośrednio na wschód miasta i jest chyba jednym z najrozleglejszych regionów australijskich. Tereny są tu pagórkowate, a winnice leżą na wzniesieniach o wysokości 400-500 m n.p.m. Ponieważ tereny są rozległe, różne mikroklimaty dają różne rodzaje i style win.
Uprawia się tu: sauvignon blanc, riesling, chardonnay, semillon i pinot noir. Z semillon i pinot noir robi się tu wina musujące. Spośród czerwonych dominują shiraz, cabernet sauvignon i merlot.
Adelaide Plains to z kolei region leżący bezpośrednio na północ od Adelaide. Niegdyś winogrona, które tu rosły były sprzedawane producentom z Barossa Valley czy Mc Laren Vale. Region dostał oficjalne prawo do oznaczenia swoich win nazwą Adelaide Plains w 2002 roku, a wtedy nieduzi producenci zaczęli robić wina na tym trenie z dumą nadając im tutejsze oznaczenie geograficzne.
Panuje tu ciepły śródziemnomorski klimat, bardzo niskie opady i mała wysokość sprawiają, że niezbędny do uprawy winorośli jest chłodny nadmorski wiatr, który równoważny temperaturę.
Uprawia się tu shiraz, cabernet sauvignon i merlot. Dają one wina soczyste i bardzo owocowe. Świetne efekty przynosi tu tez chardonnay, czasem łączony z colombard. Pozostałe odmiany uprawiane w regionie to: grenache, malbec, petit verdot, semillon i gewürztraminer.

McLaren Vale

To region winiarski leżący na południe Adelaide, w północno-zachodniej części półwyspu Fleurieu. Na tym terenie to zapewne najważniejszy region, a w całej Południowej Australii, obok Barossa, Eden i Clare Valley chyba jeden z kluczowych.
Region otrzymał prawa do zastrzeżonej nazwy w 1997 roku. Jednocześnie jest to jeden z najstarszych regionów uprawy winorośli w Australii. Uprawiano tu winorośl już w XIX w.
Panuje tu klimat śródziemnomorski, chłodzony przez wpływ Zatoki St. Vincent. Dzięki temu są tu świetne warunki dla produkcji win białych o dobrej kwasowości. Suchy klimat pozwala chronić rośliny przed chorobami. Podobnie, jak w Barossa, rośnie tu dużo winnic ze starymi ponad stuletnimi krzewami, z których owoce dają złożone, rozwijające się wina.
Wśród win czerwonych dominują tu: shiraz, cabernet sauvignon, oraz grenache i mourvedre służące do produkcji przesławnej australijskiej mieszanki GSM, czyli Grenache, Syrah, Mourvedre.
Jeśli chodzi o białe, najlepiej udają się tu chardonnay i sauvignon blanc.
Poza tym robi się tu wina z: merlot, zinfandel, tempranillo, sangiovese i viognier.

Ikonami tutejszego winiarstwa są Thomas Hardy i John Reynella. Jako pierwsi zasadzili winorośl w tym regionie, a firmy przez nich założone do tej pory kojarzone są z czołówka australijskich winiarzy.

Fleurieu

To region obejmujący kilka obszarów produkcji wina leżących na Półwyspie Fleurieu, na Wyspie Kangura oraz w głąb lądu w kierunku Jeziora Aleksandrina. W obrębie Fleurieu znajduja się:
Southern Fleurieu – czyli właściwie główna część Półwyspu Fleurieu;
Currency Creek – leżący między Southern Fleurieu a jeziorem;
Langhorne Creek – znajdujący się na północno-zachodnim brzegu jeziora;
oraz Kangaroo Island, czyli całą powierzchnię wyspy.
McLaren Vale jest czasem uznawane za część Fleurieu.

Na Kangaroo Island, najmłodszym regionie winiarskim Południowej Australii, produkowane wina wypijane są głównie przez turystów, a są to przede wszystkim mieszanki typu bordoskiego, czyli cabernet sauvignon i merlot.
Na półwyspie z kolei (Southern Fleurieu), gdzie jest zdecydowanie chłodniej, dominują riesling i cabernet sauvignon.
Currency Creek ze swoim morskim klimatem i niskim położeniem – produkuje dobre białe wina z naciskiem na sauvignon blanc oraz miękkie czerwone wina.
Z kolei na północno-zachodnich brzegach jeziora, w Langhorne Creek, dominują miękkie cabernety i shirazy, obok merlota i odmiany malbec, mało popularnej w Australii. Ciekawe są tez wina białe z odmiany verdelho o charakterystycznym aromacie kwiatów wiciokrzewu.

Limestone Coast

To obszar uprawy winorośli leżący na granicy Południowej Australii ze stanem Wiktoria. To region produkujący niemal 30% wszystkich win Australii. W 1996 roku region otrzymał prawo do używania zastrzeżonej nazwy pochodzenia win.

Podstawą albo jedną z ważniejszych przyczyn sławy tego terenu jest gleba. Jak nazwa sugeruje, dominują tu wapienie. Sławne są tzw. terra rossa z Coonawarra, podregionu leżącego tuż przy granicy z Wiktorią. Winnice rosną tu dość nisko n.p.m., ponieważ najwyżej położone znajdują się na wysokości około 150m. W zależności od podregionu, uprawia się tu czerwone wina z caberneta, merlota i shiraza, tam gdzie cieplej, a białe w regionach chłodniejszych. Wśród białych odmian dominują – chardonnay, sauvignon blanc, riesling i viognier.

Obszar Limestone Coast obejmuje następujące podregiony:
Mount Benson i Robe leżące na wybrzeżu.
Mount Gambier leżący w samym południowo-wschodnim krańcu regionu.
Coonawarra – leżący na północ od Mount Gambier
Wrattonbully – leżący na północ od Coonawarra
Padthaway – leżący dalej na północny-zachód od Wrattonbully.

Mount Benson to jeden z młodszych i najmniejszych regionów winiarskich Południowej Australii. Pierwsze winorośle sadzono tam w latach 80-tych, a w 1997 roku region otrzymał zezwolenie na używanie zastrzeżonej nazwy geograficznej. Panuje tu morski klimat, winnice rosną na wysokości od 50 do 150 m n.p.m. Tu także, jak w regionie Coonawarra pojawiają się łaty czerwonej ziemi zwanej terra rossa.
Najważniejszy jest tu shiraz z niewielkim dodatkiem viognier. Poza tym dobre wyniki daje cabernet sauvignon oraz białe sauvignon blanc.

Robe z kolei leżący nieco na południe to jeszcze młodszy region Limestone Coast. Dopiero w 2006 roku zyskała prawo do zastrzeżonej nazwy dla lokalnych win. Panują tu podobne warunki, jak w sąsiednim Mount Benson. Robi się tu więc podobne wina, jak w Mont Benson. Dominuje shiraz i cabernet wśród czerwonych oraz sauvignon i chardonnay wśród białych.

Mount Gambier to także młody region, tu także pierwsze nasadzenia miały miejsce w latach 80-tych. Sadzono wówczas chardonnay i pinot noir. Następne pojawiły się cabernet sauvignon i merlot oraz cabernet franc. Przez około 10 lat winogrona sadzone na tym obszarze trafiały do producentów z Coonawarra i Padthaway.
Obecnie 8 plantatorów (wszystkich jest 20) robi wina z własnymi etykietami. Najwięcej sadzi się tu sauvignon blanc wśród białych i pinot noir wśród czerwonych.

Coonawarra to najbardziej znany region Limestone Coast. Produkuje się tu jedne z najlepszych czerwonych win w kraju. Winorośl posadzono tu w ostatnich dziesięciu latach XIX w. Ostatecznie w 2003 roku przyznano regionowi oznaczenie geograficzne. W połowie XX w. znani producenci zaczęli kupować tu winnice i sprawili, że region stał się coraz bardziej znany i ceniony jako źródło świetnej jakości win.
Kluczową cechą tutejszego terroir jest sławna już na cały świat terra rossa leżąca na grubej warstwie wapienia. Terra rossa jest niezwykle cenna, ponieważ zapewnia dobry drenaż i zatrzymuje najlepsze składniki odżywcze.
Panuje tu łagodny nadmorski klimat, a wiatry znad morza zapewniają chłodzenie winnicom i koncentrację soku w owocach, dzięki czemu wina nabierają złożoności.
Najlepsze efekty daje tu cabernet sauvignon. Jest zwykle dobrze skoncentrowany, pełny, bardzo owocowy o dużej zawartości tanin, ale w smaku aksamitny i przyjemny.
Poza tym uprawia się tu shiraz, malbec, petit verdot i merlot, a także białe chardonnay i riesling.

Wrattonbully i Padthaway leżące dalej na północ i północny-zachód to mniej znane regiony, ale historia upraw sięga tu także XIX w.
Wrattonbully do niedawna dostarczało winorośl dużym firmom z Coonawarra, ale obecnie tutejsi winiarze maja już prawo do nadawania własnej nazwy winom. Ostoją tutejszego winiarstwa są odmiany czerwone: cabernet sauvignon, shiraz i merlot.
W Padthaway miało prawo do nazwy geograficznej dłużej niż sąsiad, bo od 1999 roku. Odmiennie niż na południu we Wrattonbully – robi się tu przede wszystkim wina białe: chardonnay, riesling, sauvignon blanc i verdehlo.

Riverland

To region leżący nad rzeką Murray nieopodal granicy wschodniej stanu. To największy region pod względem terytorium w całej Australii. Produkuje połowę win Południowej Australii i jednocześnie 1/4 produkcji krajowej.
Ma własne oznaczenie geograficzne i wiele z tych win trafia na sklepowe półki na całym świecie. Winnice są tu zmechanizowane, a większość win to codzienne proste. Robi się tu głównie shiraz, cabernet, merlot i petit verdot oraz chardonnay.
Klimat jest tu kontynentalny, a siłą napędową winiarstwa w Riverland jest oczywiście rzeka Murray, ponieważ opady są tu bardzo niskie, a temperatury latem wysokie. Dzięki wpływowi rzeki możliwa jest tu uprawa winorośli na wielką skalę.

VICTORIA

To bardzo ważny region australijski położony w południowo-zachodniej części kraju. To trzeci po Australii Południowej i Nowej Południowej Walii region produkcji wina. Jednak jest to pierwszy region pod względem liczebności winnic.
Pierwsze winnice powstały w Wiktorii w XIX w. Kiedy filoksera zaatakowała Europę, wiele wina z tego regionu eksportowano na stary ląd, jednak w 1877 roku tutejsze wina także zostały zaatakowane filokserą. Jednak stan podniósł się po szkodach i obecnie produkuje wina w każdym stylu. Od stołowych, prostych, ale świetnie zrobionych, po doskonałe wina musujące i ciężkie deserowe.
Klimat i terroir są tu zróżnicowane, pod dużym wpływem oceanu, ale między regionami leżącymi nad samym morzem i tymi w głębi stanu są duże różnice i w zależności od tego, powstają tu wina w bardzo różnych stylach.

Regiony winiarskie

Najbardziej znana strefa uprawy winorośli w stanie Wiktoria to regiony wokół Melbourne i nad zatoką Port Phillip: Geelong, Macedon Ranges, Mornington Peninsula, Sunbury i Yarra Valley. Obszar jest znany z win wysokiej jakości i szerokiego wachlarza różnych rodzajów wina od musujących win z chłodniejszych terenów i pełnych win czerwonych.

Yarra Valley leży na północny-zachód od Melbourne i jest jednym z najbardziej znanych i prestiżowych regionów Australii. Historia upraw winorośli sięga tu połowy XIX w. Podczas ataku filoksery, który dosięgnął stan Wiktoria, regionowi Yarra udało się ujść cało z opresji. Jednak naprawdę jakościowe wina zaczęto tu produkować pod koniec XX w.
Królują tu odmiany burgundzkie, czyli chardonnay i pinot noir. Powstają tu wina także z cabernet sauvignon i sauvignon blanc. Dumą regionu są także mieszanki bordoskie – eleganckie i wysokiej jakości wina z caberneta, merlota czy caberneta franca.
Winnice leżą tu na wysokości około 500 m n.p.m., a klimat sprzyja uprawom winorośli, szczególnie dzięki dobremu rozłożeniu opadów, które nie zagrażają dojrzałym gronom.
Popularność tutejszych win sprawiła, że winiarze zadbali także o możliwości turystyki winnej, która bardzo się w tym regionie rozwinęła.

Geelong – region leżący na południowy zachód od Melbourne, tuż nad zachodnim brzegiem zatoki Port Philip. Jest to nieco chłodniejszy region, o klimacie zdominowanym przez wpływ oceanu, więc doskonale udają się tu odmiany: riesling, sauvignon blanc, viognier i pinot gris – szczepy lubiące chłodniejsze obszary.

Mornington – półwysep nad Zatoką Port Philip i region winiarski, znany z głównie z burgundzkich odmian chardonnay i pinot noir, które dobrze znoszą chłodniejszy morski klimat. Podobne szczepy uprawia się na północ od Merlbourne w Macedon Ranges, gdzie oprócz chardonnay i pinot noir uprawia się pinot meunier, znanych jako podstawowe szczepu niezbędne do produkcji szampana.

Na północny zachód od Melbourne znajduje się region Sunbury – jeden z z najstarszych winiarskich terenów w Australii, jednak jego sława zgasła przez lata na korzyść innych, będących obecnie na topie. Jednak koniec XX w. przyniósł renesans tutejszych win i obecnie lokalne wina stają się coraz bardziej popularne. Jest znany z shiraz i chardonnay, owocowego, miękkiego, o dobrej kwasowości.

Gippsland do potężna winiarska strefa zajmująca cały południowo-wschodni narożnik stanu Wiktoria. Jest to dość młody region winiarski, który otrzymał osobne oznaczenie geograficzne w 1996 roku. Region charakteryzuje się chłodnym klimatem, więc tutejsze wina powstają z odmian lubiących chłodniejszy klimat, czyli pinot noir i chardonnay.

Północno-wschodnia Wiktoria to obszar upraw obejmujący pięć regionów winiarskich. Najsłynniejszy na północnym wschodzie jest region Rutherglen, leżący tuż przy granicy z Nową Południową Walią, znany z win wzmacnianych.
Regiony winiarskie w północno-wschodniej Wiktorii to: Alpine Valleys, Beechworth, Glenrowan, King Valley oraz Rutherglen.

Alpine Valley leży w pobliżu Alp Australijskich, które są częścią Wielkich Gór Wododziałowych – jest to jeden z najładniejszych krajobrazów wśród winiarskich Australii.
Na wyżej umiejscowionych regionach znajdują się uprawy sauvignon blanc, chardonnay i pinot noir, czyli lubiące chłodniejszy mikroklimat odmiany. W niższych partiach uprawia się także merlota, cabernet sauvignon, shiraz oraz włoskie odmiany.

Na północny zachód od tego regionu leży przesławny Rutherglen i jego wzmacniane wina. Międzynarodową sławę zyskały muscaty i tokaje z tego regionu. Używa się odmiany muscat blanc à petits grains zwanej tu brown muscat. Dzięki starzeniu w beczkach i delikatnym utlenianiu, wina nabierają specyficznego smaku toffi i przypraw.
Muscadelle to odmiana francuska zwana tu tokay. Także służy do robienia bogatych i złożonych win wzmacnianych. Znanych na świecie, w Polsce praktycznie nie do dostania. Jeśli chodzi o czerwone wina, dominują wina shiraz.

W regionie Glenrowan także robi się wina likierowe z tych samych szczepów, co w sąsiednim Rutherglen. Dalej na południe znajduje się King Valley, czyli region, który otrzymał zastrzeżoną nazwę dla win w 2007 roku. Cechą charakterystyczną regionu są różnorodne wysokości położenia winnic od 150 m do 800 m n.p.m. To najwyżej umiejscowione uprawy winorośli w Australii. Wśród czerwonych win dominuje cabernet sauvignon, wśród białych win chardonnay.

Pomiędzy Alpine Valley a Rutherglen znajduje się Beechworth. Jest to najmniejszy obszar uprawy winorośli, w północno-wschodniej Victoria, ale powstają tu wina wysokiej jakości najczęściej z rieslinga, chardonnay i pinot noir.

Na północnym zachodzie stanu Wiktoria, w północnym krańcu znajdują się jeszcze regiony: Murray Darling i Swan Hill. Pierwszy region jest odpowiedzialny za niemal 25% całej rocznej produkcji Australii. To równie płodny region, jak Riverland leżący po drugiej stronie granicy stanu South Australia. Jak Riverland, tak i Murray Darling leży nad rzeką Murray, dzięki której winiarstwo ma tu szansę istnieć w kontynentalnym, suchym i bardzo gorącym klimacie. Region słynie z chardonnay i cabernet sauvignon.

W zachodniej Wiktorii leżą następujące regiony: Grampians, Henty i Pyrenees.

Henty to region leżący na wybrzeżu w zachodniej części stanu Wiktoria. Słynie z rześkich białych win z rieslinga i chardonnay. Robi się tu także wina musujące z chardonnay i pinot noir ze względu na lepsze warunki dla odmian lubiących chłodniejsze tereny.
Grampians to region leżący pomiędzy Henty i Pyrenees o długiej historii winiarstwa. Jego cechą charakterystyczną jest klimat zdecydowanie chłodniejszy niż średnia całej Australii. Robi się tu wina białe, bardziej delikatne i wyrafinowane niż ich odpowiedniki z Murray czy Riverland. Najlepiej udają się odmiany przeznaczone na wina musujące o dużej kwasowości i niezbyt rozbudowanych aromatach. Sercem regionu jest tu obszar Great Western, który ma własne oznaczenie geograficzne. Robi się tu rieslinga, pinot noir oraz cabernet sauvignon i shiraz, które maja typowe cechy win chłodniejszego australijskiego klimatu, czyli kwiatowe aromaty, ziemiste i korzenne nuty.
W Pyrenees, który znajduje się na północ od Grampians, to kolebka wysokich jakościowo win raczej z małych firm. Jest to region bardziej suchy niż południowi sąsiedzi z zachodniej Wiktorii, więc winnice zdecydowanie wymagają nawadniania. Daje dobre wina z shiraz, chardonnay, cabernet sauvignon i pinot noir.

W centralnej Wiktorii leżą następujące regiony: Bendigo, Goulburn Valley, Heathcote, Strathbogie Ranges, Upper Goulburn.

Wszystkie leżą na północ od Melbourne i Yarra Valley i ciągną aż do północnej granicy stanu. Teren jest bardzo zróżnicowany pod względem wysokości, bo są tu tereny niemal całkiem płaskie, są pagórkowate wzniesienia i pasma górskie.

Strathbogie i Upper Goulburn (tu królem jest aromatyczne chardonnay, a po nim riesling i gewürztraminer) robią wina w stylu chłodniejszego klimatu, podczas gdy nieopodal leżący region Glenrowan to zdecydowanie cieplejszy obszar. W Glenrowan powstają wina cięższe, bardziej taniczne i skoncentrowane, podobnie jak w niedalekim Rutherglen.

Heathcote jest chłodniejszym terenem, w którym powstają atramentowe shirazy i sadzi się szczepy włoskie na czele z sangiovese i nebbiolo.
Bendigo charakteryzuje klimat śródziemnomorski. W Bendigo powstają shirazy pieprzne z mocną miętową nutą. Cabernet sauvignon jest z kolei bardzo owocowy z charakterystycznymi nutami czarnej porzeczki.
W Goulburn Valley z kolei powstają wina trochę robione w stylu francuskiej Doliny Rodanu. Oprócz shiraz uprawia się tu inne rodańskie odmiany: grenache, mourvedre, marsanne, roussanne i viognier.

NEW SOUTH WALES

Stan australijski znajdujący się w południowo-wschodniej części kraju. Najbardziej znanym i prestiżowym regionem Nowej Południowej Walii jest Hunter Valley z winami semillon oraz mineralno-owocowym chardonnay.
Region jest dość zróżnicowany, uprawia się tu wszystkie szczepy uprawiane też w innych regionach Australii, a obok Hunter Valley znanego z win wysokiej jakości, dużo win na skalę masową produkuje region Murray Darling, którego większa część leży po stronie Nowej Południowej Walii, a mniejsza należy do stanu Wiktoria, oraz ogromna w porównaniu z innymi regionami Riverina.

Regiony Nowej Południowej Walii
Na zachodzie: Murray Darling, Perricoota, Riverina i Swan Hill.
W centrum: Cowra, Mudgee, Orange i sławny Hunter Valley (w części północnej).
Na północy: Hastings River.
Na wschodnim wybrzeżu: Shoalhaven Coast i Southern Highlands.
Południowy teren NPW: Canberra District, Gundagai, Hilltops i Tumbarumba.

Zachodnie obszary NPW to najbardziej płodne obszary, robiące ponad 3/4 całej produkcji stanu. Riverina skupia bardzo wydajne winnice, z których winogrona sprzedawane są często innym producentom. Murray Darling to nieco mniejszy obszar, ale produkujący głównie na wysoką skalę.
Perricoota i Swan Hill to o wiele mniejsze regiony leżące właściwie na granicy z Wiktorią, a region Swan Hill ciągnie się za granicą stanu. W tych kontynentalnych regionach uprawia się głównie shiraz, cabernet sauvignon, chardonnay i semillon.
Murray jest znane z chardonnay. 1/3 upraw tej odmiany w Australii pochodzi z tego regionu. Riverina z kolei ma powierzchnię większą niż cała kontynentalna Holandia i jest siłą napędową australijskiego przemysłu winiarskiego. W tym wielkim regionie domin uje chardonnay, semillon i shiraz. Najważniejszym ośrodkiem regionu jest Griffith, gdzie swoje winnice ma jedna z najbardziej znanych i najstarszych rodzin winiarskich w Australii czyli De Bortoli.

Patrząc na mapę, dalej na wschód rozciągają się południowe tereny NPW: Canberra District, Gundagai, Hilltops i Tumbarumba. Ta ostatnia leży tuż przy południowej granicy stanu. To najwyżej położone winnice w Australii, z dużymi wahaniami temperatur dobowych dają świetne wina musujące. Poza tym robi się tu wina w obu barwach. Shiraz i cabernet dominują wśród win czerwonych, a wśród białych chardonnay oraz aromatyczne odmiany verdelho i viognier.
Dalej na północ rozciągają się Gundagai bardziej na zachód i Cranberra District bardziej w kierunku wschodnim. To mnie popularne, choć dobrze zapowiadające się regiony produkujące zasadniczo shiraz, a następnej kolejności cabernet i chardonnay.
Hilltops to region produkcji nieco elegantszych w stylu win z tych samych odmian, co w sąsiednich regionach.

Centralny pas regionów winiarskich Nowej Południowej Walii rozpoczyna region Cowra. Panuje tu kontynentalny klimat i doskonale udają się wina czerwone, głębokie i pikantne, przede wszystkim z shiraz i cabernet sauvignon. Nie jest to region o tak silnej pozycji, jak pobliskie Mudgee czy dalej leżące Hunter.

Pomiędzy Mudgee a Cowra leży jeszcze znany region Orange. Orange to region chłodniejszy pozostający pod wpływem górskiego powietrza, gdzie powstają interesujące wina z shiraz, który jest bardziej korzenny, dobrze przyprawiony, mniej owocowy. Tak samo cabernet sauvignon – mniej porzeczkowy, bardziej cedrowy czy fiołkowy.

Dalej na północ leży gwiazda wśród regionów winiarskich Nowej Południowej Walii czyli region Hunter. To najbardziej prestiżowy region stanu, w którym winorośl sadzono już w pierwszej połowie XIX w. Region znany jest z win wytrawnych z odmiany semillon, które maja świetny potencjał starzenia. Semillon było zresztą pierwszą sadzoną tu odmianą. Później pojawiło się chardonnay i shiraz. Shiraz z Hunter charakteryzuje ziemisty i smolisty posmak.

W obrębie Hunter Valley można wyróżnić cztery subregiony: Broke Fordwich, Hunter, Pokolbin, Upper Hunter Valley.

Najbardziej na północ wysuniętym regionem Nowej Południowej Walii jest Hastings River. To stosunkowo młody region, rozwijający się, o gorącym i wilgotnym klimacie, specjalizujący się w uprawie odmiany chambourcin – hybrydowego gatunku dającego ciemne, skoncentrowane wina o delikatnym słodkawym posmaku.

Na wybrzeżu Pacyfiku na południe od Sydney znajdują się jeszcze regiony Shoalhaven Coast oraz Southern Highlands. Oba regiony nazywa się mianem South Coast. Shoalhaven Coast leży na samym brzegu i charakteryzuje się wilgotnym klimatem, a dominujące tu szczepy to cabernet, chambourcin, chardonnay i semillon. Southern Highlands leży dalej w głąb lądu, więc jest tu bardziej sucho, ale i chłodniej. Coraz większy udział maja tu po cabernet i chardonnay, wina z pinot noir i sauvignon blanc.

TASMANIA

Na australijskiej wyspie leżącej na południe od wybrzeży stanu Wiktoria panuje klimat wilgotny i ciepły, mało przyjazny w gruncie rzeczy dla uprawy winorośli. Jest to dość górzysty bądź pagórkowaty teren smagany wiatrami znad Pacyfiku i Morza Tasmana. Większość winnic leży na północnych i wschodnich wybrzeżach wyspy. Na Tasmanii wyróżnić można następujące regiony winiarskie:
North West, Tamar Valley, Pipers River, East Coast, Coal River Valley, Derwent Valley, Huon Valley.

Na Tasmanii uprawia się chardonnay, sauvignon blanc, pinot gris, riesling oraz czerwone odmiany pinot noir, cabernet sauvignon, merlot i cabernet franc. Kluczowe zarówno na północy, jak i na wschodzie są jednak odmiany pinot noir i chardonnay. Tasmanii bliżej bowiem do stylu win nowozelandzkich niż australijskich.

NOWA ZELANDIA

Ten winiarski kraj leżący na wyspach na Pacyfiku między 36 a 45 stopniem szerokości geograficznej południowej zrobił furorę w ostatnich latach, jako producent win, a swoją sławę zawdzięcza sauvignon blanc, a zaraz w drugiej kolejności pinot noir. Kraj na antypodach stał się nową ojczyzną dla tych dwóch odmian.
Tutejsze winnice znajdujące się na wyspie południowej w regionie Central Otago to najbardziej na południe wysunięte obszary uprawy winorośli.

Podstawowy podział regionów winiarskich na Nowej Zelandii to podział geograficzny na dwie wyspy: Północną (Te Ika-a-Maui po maorysku) i Południową (Te Wai Pounamu).

Na Wyspie Północnej można wyróżnić następujące regiony: Northland, Auckland, Waikato, Bay of Plenty, Gisborne, Hawkes Bay i Martinborough-Wairarapa.

Wyspa Północna Nowej Zelandii jest oddalona od równika mniej więcej podobnie jak południowe Włochy, jednak klimat na Nowej Zelandii jest zdecydowanie różny niż na tej samej szerokości geograficznej we Włoszech. Powodem jest przede wszystkim wpływ oceanu – chłodnych bryz w dzień i jeszcze chłodniejszych temperatur nocnych.

Na Wyspie Północnej najważniejszym regionem jest Hawkes Bay leżący na wschodnim wybrzeżu w centrum wyspy. Jest to region bardziej znany z czerwonych win, a najlepsze rezultaty dają mieszanki bordoskie i wina jednoszczepowe z cabernet sauvignon i merlot. W Gimblett Gravels – dystrykcie leżącym w obrębie Hawkes Bay – świetnie udaje się shiraz w europejskim stylu z nutami czarnego pieprzu.
Hawkes Bay to jeden z najstarszych regionów winiarskich, ponieważ już w połowie XIX w. misjonarze sadzili tu winorośl, by uzyskać wino do celów sakramentalnych.

Gisborne, na północ od Hawkes Bay, specjalizuje się w białych winach aromatycznych. Flagowymi odmianami Gisborne są gewürztraminer, viognier i chenin blanc. Dobre efekty daje chardonnay, którego w gruncie rzeczy powstaje tu najwięcej, a z którego powstają mineralne i owocowe wina.

Auckland i Northland to nieco cieplejsze i bardziej wilgotne regiony na samej północy Wyspy Północnej. Powstają tu więc wina bardziej skoncentrowane, mocniejsze w smaku i dzięki wyższej zawartości alkoholu. Jednak region nie słynie z wysokich jakościowo win. Spośród wszystkich winnic wyróżniają się te z Kumeu, leżącego na północny zachód od Auckland.

Waiheke Island znajdująca się na wschód od Auckland w Zatoce Hauraki jest ojczyzną dobrych shirazów i bordoskich mieszanek. Większość producentów to małe winnice butikowe.

Na wschód od Wellington, na krańcu wyspy mieści się Wairarapa. Mówi się o tym regionie, że to nowozelandzka burgundia, jak Hawkes Bay uchodzi za nowozelandzkie Bordeaux. W subregionie Martinborough robi się świetne pinot noir i chardonnay. Tutejszy pinot noir ma jednak inny charakter niż te znane z Central Otago. Tutejsze nie są tak skoncentrowane, ale eleganckie, nieco ostre i soczyste – na pewno bardziej skomplikowane niż owocowe i treściwe z Central Otago słynącego także ze swoich pinot noir.

Wyspa Południowa to oczywiście dom najsławniejszego, najbardziej produktywnego regionu Nowej Zelandii, czyli Marlborough. Wyspa Południowa jest większa i bardziej zaludniona od Wyspy Północnej. To region odpowiadający północnym Włochom, jednak klimat morski, wpływ oceanu sprawiają, że jest tu chłodniej niż na półkuli północnej na tych samych szerokościach geograficznych.
Na Południowej Wyspie mieści się 3/4 winnic całej Nowej Zelandii, a Marlborough to koń pociągowy tutejszego przemysłu winiarskiego.

Na Wyspie Południowej leżą następujące regiony: Nelson, Marlborough, Waipara Valley, Canterbury, Waitaki oraz Central Otago.

Marlborough leży na północno-wschodnim krańcu wyspy po drugiej stronie Cieśniny Cooka niż Wellington – stolica państwa. Region słynie z ogromnych winnic w odróżnieniu od butikowych posiadłości charakterystycznych dla większości regionów Wyspy Północnej. To najpłodniejszy region, który sławę zawdzięcza najwyższej jakości sauvignon blanc. Marlborough to producent 3/4 win powstających w całym kraju.
Pierwsze winorośle sadzono w Marlborough pod koniec XIX w., jednak na skalę przemysłową winiarstwo zaczęło się tu rozwijać na koniec poprzedniego wieku, w latach 70-tych i 80-tych. Wówczas region stał się domem wielu przeciętnych masowych win. Dopiero sukces mało subtelnych, ostrych sauvignon blanc zmieniło opinie na temat tutejszych win. Sauvignon blanc z Nowej Zelandii charakteryzuje się intensywnym aromatem zielonego pieprzu, agrestu i potu. Ten charakter określił niegdyś krytyk winiarski Oz Clarke stwierdzając, że sauvignon blanc z NZ to „siki kota na krzak agrestu”. Powtórzył tę opinię w bardzo spektakularny sposób jeden z producentów wina, który nazwał własne wino „Cat’s Phee on a Gooseberry Bush”.

Klimat w Marlborough jest moderowany przez wpływ chłodnego oceanicznego powietrza, co zapewnia winorośli długi okres wegetacyjny, suchy czas końcowego dojrzewania gron, a dzięki temu owoce dają wina dobrze skoncentrowane o typowych cechach dla odmiany bez utraty koniecznej dobrej kwasowości.
Obok sauvignon blanc dobrze udają się tu riesling, pinot gris, chardonnay i pinot noir. Dwa ostatnie szczepy służą także do produkcji win musujących robionych metodą tradycyjną.
W Marloborough znajdują się dwie ciekawe lokalizacje upraw, chłodniejsza Awatere Valley, ze swoimi sauvignon nieco ziołowymi o charakterystycznym aromacie liści pomidorów i Wairau Valley – najważniejsza, z charakterystycznymi winami z sauvignon blanc o zapachu agrestu, marakui i świeżych ziół.

W leżącym na zachód regionie Nelson najlepsze wyniki dają także wina białe, a w szczególności riesling, gewürztraminer i pinot gris. Tutejsze wina uchodzą za bardziej europejskie niż inne z Nowej Zelandii.

Canterbury i Waipara leżą na wschodnim wybrzeżu Wyspy Południowej pomiędzy jej głównymi regionami, czyli Marlborough na północy i Central Otago na południu. W tych regionach produkuje się dobre chardonnay, pinot noir i riesling, jako główne wina obszaru.

Central Otago to po prostu numer jeden wśród pinot noir nowozelandzkich. To region leżący najdalej na południe na świecie, a także najwyżej położone winnice w Nowej Zelandii. Mieszczą się one na wysokości około 400 m n.p.m.
Cechą charakterystyczną Central Otago jest klimat kontynentalny i duże amplitudy dobowe. Okres wegetacji jest tu krótszy i intensywniejszy, a winiarze muszą dbać o rośliny, by je chronić przed wiosennymi przymrozkami. Lata są tu suche i gorące, dlatego tutejsze pinot noir, z których region słynie, różnią się zasadniczo od pinotów z Marlborough czy Martinborough. Pinot noir z Otago definiuje się jako skoncentrowany, nieco konfiturowy z nutami smażonych śliwek, słodkich przypraw oraz aromatami zwierzęcymi.
Tutejsze białe wina charakteryzuje owocowa ekspresja, a powstają głównie z chardonnay, rieslinga i pinot gris.

Nieoficjalne subregiony Central Otago to: Wanaka, Lowburn, Bendigo, Alexandra, Gibbston i Bannockburn.

W Waitaki Valley leżącym nieco na północ od Central Otago panuje bardziej umiarkowany klimat i dominują alzackie białe odmiany: riesling, pinot gris i gewürztraminer.