Argentyna

To kraj leżący w południowej części Ameryki Południowej, o ogromnej powierzchni rezerwatów przyrody, bardzo zróżnicowanym ukształtowaniu terenu (i bardzo wysokie góry, i rozległe równiny) oraz dużej powierzchni uprawy winorośli. Tereny winiarskie w Argentynie zajmują zachodnią część kraju u stóp Andów między 22°a 42°szerokości geograficznej południowej. Historia winiarstwa na tym obszarze ma prawie 500 lat, jednak do końca XX w. produkowano tu wina głównie na własny użytek.

Większość winnic leży na dużych wysokościach w klimacie na wskroś kontynentalnym pozbawionym dostępu do morza – są to najważniejsze cechy terroir Argentyny. Różnorodność argentyńskich win zasadza się na wielkiej różnicy mikroklimatu między północnymi obszarami a Patagonią. Między północnym regionem Jujuy a Neuquen na południu jest odległość około 2000 km.
Klimat w Argentynie jest bardzo suchy, więc winiarze nie muszą obawiać się chorób grzybiczych winorośli, z którymi zmagać się muszą inni, w regionach wilgotniejszych. Poza tym suchy klimat sprzyja uprawom organicznym, którymi w ostatnich latach szczycą się Argentyńczycy.

Zbawienny wpływ na położone wysoko winnice ma ciepły wiatr zwany La Zonda, który choć może być niebezpieczny, kiedy nabiera zbyt dużej prędkości, to czyni wiele dobrego dla winnic, ponieważ chroni je przed chorobami.

Dumą i wizytówką tego winiarskiego kraju są dwa szczepy: malbec i torrontes. Malbec pochodzi z południa Francji, ale to tu znalazł odpowiednie warunki, by rosnąć i rozwijać swój styl na tyle charakterystyczny, że stał się flagowym szczepem kraju.
Torrontes z kolei to szczep lokalny, którego nikt inny na całym świecie nie uprawia. Daje wina owocowe, bardzo aromatyczne, przypominające w nosie muscata, w ustach wytrawne i pełne.

Poza tym dobre wyniki dają wina ze szczepu mało znanego na świecie, a pochodzącego z Włoch, czyli z odmiany bonarda. Nazwa bonarda używana jest w odniesieniu do czterech niezależnych szczepów: bonarda z Piemontu – obecnie wymierająca, croatina – z Lombardii – szczególnie z apelacji Oltrepo Pavese oraz uva rara, także ważna w Oltrepo Pavese i właśnie odmiany argentyńskiej. Argentyńska bonarda często wystepuje w zestawie z malbekiem, a solo daje wina łagodniejsze, mniej taniczne, o lekkim czekoladowo-kawowym aromacie.

Oprócz tych szczepów uprawia się w Argentynie odmiany międzynarodowe: cabernet sauvignon, merlot, shiraz, chardonnay, sauvignon blanc, semillon itd.

Powstawanie system klasyfikacji win w Argentynie rozpoczęło nadanie w 1993 roku regionowi Lujan de Cuyo w Mendozie statusu regionu o chronionej i kontrolowanej nazwie.

Regiony winiarskie

Obszar uprawy winorośli w Argentynie podzielić można zasadniczo na 3 części: North-West, Cuyo i Patagonię.

NORTH-WEST

North-West Argentyny jest to geograficzny i administracyjny region, który obejmuje regiony winiarskie Salta, Catamarca i Jujuy. Winnice leżą tu na bardzo dużych wysokościach – nawet do 3 tys. metrów. W Dolinach Calchaquíes w prowincji Salta leżą najwyżej położone winnice świata. Klimat jest tu bardzo suchy, temperatury wysokie, a gleby piaszczyste zapewniające dobry drenaż.

Dominantą tutejszego mikroklimatu są oczywiście Andy. Wysokość położenia winnic nad poziomem morza, wody roztopowe płynące z gór, które ratują winnice przed suchym gorącym powietrzem to kluczowe dla upraw elementy klimatu, bo region znajduje się bliżej równika niż jakikolwiek region winiarski Europy.
Równowaga ciepła zostaje więc zachowana mimo bardzo dobrego nasłonecznienia dzięki chłodnym wiatrom od gór oraz dużym amplitudom dobowym temperatury. Taki klimat powoduje, że północ Argentyny specjalizuje się głównie w uprawach win białych.

Salta

Leży na samej północy winiarskiego obszaru. Skraj regionu graniczy już z Boliwią i Paragwajem. geograficznej zachodniej. Najważniejsze tu subregiony to Molinos i Cafayate w Dolinie Calchaquíes. W tym drugim koncentruje się około 70% produkcji regionu. To tu znajduje się najwyższy region uprawy winorośli na świecie mieszcząc się na wysokości ponad 3000 m n.p.m. Wysokie temperatury wynikające z bliskości równika równoważone są tu wysokością nad poziomem morza, dlatego w ogóle uprawy winorośli są tu możliwe.
Najlepszym wyrazem tej części winiarskiej Argentyny jest wino z torrontes. Poza tym uprawia się tu chardonnay oraz czerwone odmiany: malbec, cabernet sauvignon, merlot i tannat.

Cafayate
Region winiarski w Północnej Argentynie w regionie Salta, położony w Dolinie Calchaquíes, po Mendozie to chyba najbardziej znany region winiarski Argentyny. Dolina Calchaquíes ma jedne z najbardziej spektakularnych krajobrazów na świecie o pustynnych po lasy subtropikalne.
Cafayate leży na 1700m n.p.m. i na szerokości około 26°( na tej samej szerokości znajduje się pustynia Kalahari w Afryce). Wysokie temperatury równoważy właśnie wysokie położenie, co generuje duże amplitudy nawet do 15° różnicy między dniem i nocą.
Jest to idealne miejsce do uprawy torrontes o kwiatowym aromacie.

Molinos
Region produkcji wina wysoko w prowincji Salta, Argentyna. Znany ze swoich torrontes – świeżych i aromatycznych oraz malbeca o świetnej strukturze i dobrej owocowości. Tu także winnice leża na niemal 3 tys. m n.p.m.
Najbardziej znane wina powstają w winnicach Colomé należących do Donalda Hessa (sława Napa Valley).

Jujuy

Najbardziej wysunięty na północ winiarski okręg w Argentynie. Leży na północnym zachodzie tuż przy granicy z Boliwią i Chile. To mały region i mało komercyjny w porównaniu z sąsiadami z Salta i mało wina z tego regionu dociera gdziekolwiek poza granice kraju. Najlepsze wina wychodzą tu z torrontes.

Catamarca

Region położony na południe od regionu Salta na północnym zachodzie Argentyny. Leży między bardziej docenianymi regionami, czyli Salta na północ i La Rioja na południe. Do początków XXI w. w regionie hodowano głównie winogrona na rodzynki i wina stołowe.
Winiarstwo koncentruje się tu na brzegach rzeki Abaucan. Najwyższej jakości wina powstają w prowincji Fiambala, podczas gdy okręg Tinogasta produkuje wina na masowa skale (70% produkcji regionu).
W Fiambala winnice znajdują się tu na wysokości około 1500 m. Panuje tu suchy i gorący klimat z dużymi amplitudami dziennymi. Powstają tu najlepsze wina z odmiany bonarda i malbec, a także z cabernet sauvignon i torrontes.

CUYO

To duży region administracyjny w środkowo-zachodniej Argentynie. To obszar, który produkuje niemal 90% wszystkich win w Argentynie z subregionami Mendoza i San Juan, które za tę większość są odpowiedzialne.
Krajobraz Cuyo jest niezwykle zróżnicowany, bo obejmuje z jednej strony najwyższy szczyt Andów, czyli Aconcagua (6926 m n.p.m.) po rozległą Pampę na południowym wschodzie regionu. Winnice koncentrują się jednak u podnóża gór.

Region Cuyo, co oznacza „krainę pustyń”, to jeden najbardziej suchych regionów winiarskich. Tutejsze gleby piaszczyste, mady, kamieniste stoki są doskonałe dla upraw winorośli, a niezbędne na tych terenach nawadnianie pozwala winiarzom kontrolować płodność winnic, dobra koncentrację i kwasowość moszczu.
Maksymalne wysokości położenia winnic sięgają tu około 1100 m n.p.m.
Malbec jest tu królem, ale sadzi się także cabernet sauvignon, chardonnay, bonarda i syrah. Region La Rioja jest szczególnie znany z aromatycznych, świeżych białych win wytwarzanych z torrontes.

Cuyo dzieli się na trzy podregionu: La Rioja, San Juan i Mendozę.

La Rioja

La Rioja to region w obrębie Cuyo w jego północno-wschodniej części. Terroir regionu jest szczególnie odpowiedni dla białych odmian winogron torrontes, które dają ostre, aromatyczne białe wina.
Region był prawdopodobnie pierwszym historycznie miejscem uprawy winorośli przywiezionej przez osadników hiszpańskich pod koniec XVI w. Stąd tez pochodzi nazwa identyczna jak na północy Hiszpanii – najważniejszego regionu winiarskiego na Półwyspie Iberyjskim. Po niedawnych animozjach prawnych między krajami – Argentyńczycy mogą nazywać swoje wina La Rioja (Argentina). Szczególnie, że imiennik hiszpański robi w Rioja głównie wina czerwone, a argentyńska Rioja znana jest głównie z białych win.
Specyficzny mikroklimat posiada Dolina Famatina umiejscowiona pomiędzy Sierra Velasco i Sierra Famatina.

Famatina to region w centrum La Rioja odpowiedzialny za produkcję świeżych, aromatycznych win białych wykonanych z torrontes. Winnice leża tu na wysokości od 1000 do 1500 m n.p.m. Wahania temperatury między dniem i nocą są tu wyższe niż np. w Mendozie, więc są to lepsze warunki do uprawy torrontes, które ma tu wyższa kwasowość i niższy alkohol.

San Juan

To drugi region pod względem produkcji wina po Mendozie, która w tych rankingach przoduje. Leży w północno-zachodniej części regionu, między La Rioja i Mendoza. Cały obszar położony jest na wzgórzach Andów. Podobnie jak w Mendozie, klimat jest tu półpustynny, więc hodowcy muszą nawadniać winnice, ale dzięki temu lepiej kontrolują wydajność roślin.
Średnia wysokość winnic san Juan to od 600 do 1200 m.
Wina z san Juan są zwykle skoncentrowane, bogate w polifenole, pełne w smaku i intensywne w aromacie.
Najważniejsze tu szczepy to: syrah, malbec, cabernet sauvignon, bonarda, chardonnay i torrontes. Na szczególną uwagę zasługuje tutejszy syrah, który cieszy się uznaniem na całym świecie. Ponadto hoduje się tu odmiany criolla i cereza, które są stosowane do tańszych, lekko słodkich win.

Mendoza

Największy region winiarski w Argentynie odpowiedzialny za ponad 70% rocznej produkcji całego kraju. Leży na zachodzie Argentyny, u stóp Andów, a największe skupisko upraw znajduje się na północy regionu i obejmuje tak znane lokalizacje, jak Lujan de Cuyo, Maipu czy Uco Valley.
Winorośl trafiła do Mendozy w XVI w. przywieziona przez jezuitów, ale przełom w winiarstwie argentyńskim nastąpił po ataku filoksery w Europie, kiedy emigranci z Włoch i Hiszpanii osiedlili się tu na dobre i zaczęli produkować wino na większa skalę.

Winnice leżą tu nieco niżej niż w North-West, ale wciąż są to wysokości wyższe niż przeciętnie w jakichkolwiek innych regionach winiarskich, a mianowicie na 800m-1200m n.p.m. Dużą wysokość i silne nasłonecznienie łagodzą różnice temperatur między dniem i nocą. Okresy żniw są suche i ciepłe, nie stwarzają niebezpieczeństwa dla dobrych dojrzałych zbiorów. To pozwala zachować przewidywalność zbiorów i utrzymanie podobnych stylów win, co stało się atutem nowoświatowego winiarstwa.

Wielkim świętem winiarskim i turystycznym jest święto zbiorów, Nacional de la Vendimia, które odbywa się w mieście Mendoza co roku w marcu.
Gwiazdą regionu jest rzecz jasna malbec, ale sadzi się tu także cabernet sauvignon, chardonnay, syrah, torrontes i sauvignon blanc.

Mendoza dzieli się na 5 ośrodków upraw: Północ, Wschód, Centrum, Południe i Uco Valley (Valle de Uco).

Region Północny

Obejmuje gminy Lavalle, Guaymallén i Las Heras. Są to najniżej położone w Mendozie winnice leżące na wysokości do 700 m z bardzo łagodnymi stokami. W regionie dominują odmiany białe, np. chardonnay, sauvignon blanc, chenin blanc, ugni blanc oraz torrontes. Jeśli chodzi o odmiany czerwone robi się tu wina z syrah, cabernet sauvignon, bonarda i malbec.

Region Wschodni

Jest tu nieco wyżej niż na samej północy, bo winnice leza na wysokości około 800 m. Subregion obejmuje okregi Rivadavia, San Martin, La Paz i Santa Rosa.
Uprawia się tu właściwie wszystkie odmiany, ale wśród białych udają się: chardonnay, sauvignon blanc, chenin, torrontes i viognier. Wśród czerwonych ciekawe efekty przynoszą: sangiovese, syrah, bonarda i tempranillo.

Region Środkowy

To stary region z długimi tradycjami. Obejmuje prowincje Lujan de Cuyo i Maipu, jedne z najbardziej znanych regionów klasy premium (primera zona).

Lujan de Cuyo leży na południe od miasta Mendoza, a winnice rozpościerają się tu na wysokości około 1000m n.p.m. W 1993 roku region został oficjalnie uznany za odrębną strefę upraw winorośli z prowincjami: Vistalba, Las Compuertas, Perdriel, Agrelo i Ugarteche.
Klimat jest tu suchy, niemal pustynny, lecz amplitudy dobowe, rzeka Mendoza, czyste wody roztopowe z gór sprawiają, że winogrona dojrzewają wystarczająco długo, by rozwinąć bogactwo smaków i aromatów. Gleby – piaski i mady – mało płodne, idealne do uprawy winorośli, która będzie rozbudowywać systemy korzeniowe w poszukiwaniu związków organicznych, nie będzie rozwijać części zielonych, a owoce będą mniejsze, z grubą skórką, za to zadecydowanie sok w owocach będzie bardziej skoncentrowany, co przełoży się na bogactwo win.
Malbec jest niekwestionowanym królem w Lujan de Cuyo, lecz produkuje się tu cabernet sauvignon, chardonnay i torrontes.

Maipu – to znany region w Mendozie centralnej, położony na południowy wschód wobec miasta Mendoza. Region obejmuje mniejsze prowincje: Barrancas, Lunlunta i Coquimbito. Winnice leża tu na wysokościach około 800 m. Region jest znany z malbec, cabernet i pinot noir.
Posiadłości mają tu wielkie winiarskie firmy, jak Trapiche czy rodzina Zuccardi, jednak mimo to Maipu nie jest tak ceniony, jak Lujan de Cuyo czy Uco Valley.

Uco Valley

To region z najwyżej położonymi winnicami w prowincji. Leżą one bowiem na wysokości do 1100 m n.p.m. Tutejsze gleby to głównie piaski i gliny, a klimat jest suchy i kontynentalny, dlatego nawadnianie jest tu niezbędne.
Region oferuje doskonałe warunki dla win o dużym potencjale starzenia. To miejsce znane z malbeca o charakterystycznym kwiatowym aromacie. Oprócz odmiany malbec uprawia się tu: merlot i pinot noir oraz chardonnay i semillon.
Dolina Uco jest siedziba wielu ważnych producentów europejskich, którzy postawili na ten region. Dla przykładu winnice maja tu: Lurton, Dassault, Rothschild czy Rolland.
Ponadto w tym regionie, jak nigdzie w Argentynie, kwitnie turystyka winiarska, co sprawia, że Dolina Uco może się stać celem podróży równie częstym, jak np. Napa Valley w USA.
Dolina Uco obejmuje Tupungato, Tunuyán i San Carlos.

Południe

To część Mendozy, która obejmuje San Rafael i ogólne prowincje Alvear. Maksymalna wysokość winnic to niewiele ponad 700 m n.p.m. To tu powstaje większość win argentyńskich z odmiany chenin blanc.
Poza tym produkuje się tu chardonnay, malbec, sauvignon blanc, merlot i cabernet sauvignon.

PATAGONIA

Południowy region uprawy winorośli w Argentynie to miejsce znane z malbeca i pinot noir. Obejmuje 3 prowincje: Río Negro, Neuquén i La Pampa. Klimat tu bardzo różni się od pozostałych, bardziej znanych regionów, ponieważ lata tu są chłodniejsze, zimy bardziej mroźne.
Winnice leżą tu dużo niżej, bo do 500 m n.p.m. (średnio około 300 m).
Klimat Patagonii to niemal klimat pustynny, dlatego uprawy są możliwe tylko w dolinach rzek. Na szczęście la Zonda, ciepły wiatr dociera tu chroniąc winorośl przed gniciem i chorobami grzybiczymi.
Największym uznaniem wśród win patagońskich cieszą się wina z prowincji Rio Negro i Neuquén.
Wizytówką Patagonii jest pinot noir oraz białe wina z chardonnay i- co ciekawe – rieslinga, który hodowany jest w Argentynie w bardzo małych ilościach.