To największy obszar autonomiczny w Hiszpanii północno-zachodniej i jednocześnie region winiarski, w obręb którego wchodzą następujące DO: Bierzo, Cigales, Ribera del Duero, Rueda i Toro.
Bierzo
To stosunkowo młoda apelacja (od 1989 r.) leżąca w dolinie w północno-zachodniej części Leon, otoczona górami. Ma specyficzny mikroklimat: dużą wilgotność i wysokie temperatury latem. Przez położenie w naturalnej depresji tutejsza winorośl może wcześniej dojrzeć (nawet o miesiąc wcześniej niż w regionie Rioja). Dumą regionu jest odmiana mencía, która prawdopodobnie jest tą samą, która przywieźli na te tereny Rzymianie.
W Bierzo uprawia się:
czerwone odmiany:
mencía – ciekawy czerwony sczczep, który niegdyś nie był zbyt ceniony, ale obecnie dzięki zabiegom tutejszych winiarzy, przeżywa renesans i daje naprawdę ciekawe wina, owocowe, dość aromatyczne, o ciemnej sukni, ale raczej do picia za młodu;
garnacha tintorera (alicante bouschet) – czyli jeden z ciekawszych szczepów, ponieważ należy do tzw. teinturier, czyli szczepów czerwonych, które mają także ciemny miąższ (jak gruziński szczep saperavi czy niemiecki dornfelder), daje winom głęboki ciemny kolor;
oraz eksperymentalnie tempranillo, merlot i cabernet sauvignon
białe odmiany:
doña blanca – biały szczep wytrzymały w wilgotnym klimacie, dający winom nieco goryczki;
godello – daje wina owocowe i rześkie, ale ekstraktywne, bardzo ciekawe;
palomino oraz eksperymentalnie malvasía, chardonnay, gewürztraminer
Żeby wino oznaczono apelacją DO Bierzo muszą być użyte wyżej wymienione szczepy z zastrzeżeniem, że odmian eksperymentalnych nie można użyć więcej niż 15%.
Wina z mencía są zwykle aksamitne, o aromatach śliwek i owoców leśnych (młode), im starsze wino tym więcej aromatów suszonych śliwek, fig, rodzynek i wanilii.
Cigales
To mała i dość młoda apelacja ustalona w 1991 roku, z klimatem kontynentalnym z atlantyckim wpływem, nieco cieplejszym niż w Ribera del Duero, ale chłodniejszym niż Toro. Ze względu na kamieniste gleby świetnie radzi tu sobie tempranillo (3/4 upraw), a obok niego rośnie tu garnacha i mencía. Spośród białych szczepów sadzi się tu verdejo, palomino, albillo (pardina) – wcześnie dojrzewająca odmiana, dająca gładkie wina, nieco perfumowane. Białe wina prawo dopuściło w Cigales dopiero w 2011 roku.
Rueda
To apelacja znajdująca się dokładnie na południe od Cigales sławna głównie z win białych. Została ustanowiona w 1980 roku. Jest to najważniejsza apelacja dla win białych w regionie, która może nawet konkurować z doskonałymi winami białymi z Galicji. W Rueda robi się także wina czerwone z tempranillo, ale nie są one tak spektakularne, jak białe.
Szczepy w Rueda to:
verdejo (połowa upraw), viura, czyli macabeo (około 20%) oraz palomino i sauvignon blanc. Uprawy palomino ogranicza się, w ostatnich latach nawet prawnie zakazano nowych nasadzeń, a coraz częściej świetne rezultaty daje sauvignon blanc.
Wina z verdejo są zwykle rześkie i świeże (zimna maceracja), aromatyczne, bardzo przyjemne w ustach.
Wśród win z Rueda znajdziemy wina z apelacją DO, czyli takie, które zawierają do 60% verdejo, DO Rueda Superior (min. 75% verdejo), a także wina wzmacniane robione jak sherry ze szczepu palomino (DO Rueda Palido i DO Rueda Dorado) oraz wina musujące robione tradycyjnie (DO Rueda Espumoso).
Ribera del Duero
To apelacja, dość młoda bo status DO otrzymała w 1982 roku, ale o ustalonej już świetnej opinii leżąca po obu stronach górnej rzeki Duero (w Portugalii nazywa się Douro). To tutaj powstają wybitne i sławne wina z bodegi Vega Sicilia czy Pesquera.
Bogactwem Ribera są wysoko położone winnice (do 900 m n.p.m.) i gleby kredowe z łupkowym podłożem. Tutejsze wina świetnie się starzeją, są bardzo soczyste, dobrze skoncentrowane, naprawdę interesujące.
Uprawia się tu głównie tempranillo (apelacja zakłada użycie w winie min. 75% tempranillo), ale prawo zezwala na dodatek cabernet sauvignon, merlot, garnacha i malbec. Jedyne białe grona tu uprawiane to albillo (pardina), które dodaje się w niewielkich ilościach do win czerwonych.
Pod względem wieku win zasady w Ribera del Duero są takie same jak w Rioja:
joven – wino młode (czasem poddaje się kilkumiesięcznemu starzeniu w beczkach); zwykle żywe i owocowe;
crianza – wino leżakowane 2 lata (w tym 12 miesięcy w beczkach dębowych); z nutami waniliowymi, lukrecjowymi;
reserva – wino leżakowane 3 lata (w tym 12 miesięcy w beczkach dębowych), z nutami dojrzałych owoców, skóry i piżma.
gran reserva – wino leżakowane 5 lat (w tym 24 miesiące w beczkach dębowych), z nutami korzennymi, tostowymi, cedrowymi i zwierzęcymi.
Toro
To mała apelacja w Kastylii w prowincji Zamora. Jest to jeden z obszarów Hiszpanii, gdzie opady są najniższe. Między innymi z powodu tej suszy, wina z Toro są zwykle niezmiernie skoncentrowane, cieliste i mocne (naturalnie mogą osiągać nawet 15% alkoholu).
Oprócz win oznaczonych DO Toro, powstaje tu sporo win regionalnych z oznaczeniem vino de la tierra de Castilla.
Toro wiele zawdzięcza producentowi Bodegas Fariña, który swoim winem Gran Collegiata sprawił, ze wszystkie oczy winomanów zwróciły się w kierunku regionu. Jest to wino leżakujące min. 15 miesięcy w beczce (dąb francuski i amerykański), bardzo cieliste, ale i owocowe, niezwykle bogate.
Apelacja istnieje od 1987 roku.
W Toro uprawiać można tinta de Toro (lokalna odmiana tempranillo) oraz garnacha, malvasía i verdejo.
Oznaczenia wieku (i co za tym idzie, jakości win) win wygląda tak samo, jak w Ribera del Duero.
Pozostałe DO Castilla y Leon to: DO Arribes (tuż przy granicy portugalskiej), DO Tierra de Leon na południe od Toro, DO Arlanza na północ od Ribera del Duero,
Obszarem godnym uwagi w Kastylii jest Sardon del Duero leżące na zachód od Ribera del Dero, na południowy wschód od miasta Valladolid. Obszar nie ma prawa do nazwy DO, a wina tu powstające mogą być określane jedynie jako vino de la tierra, a mimo to region jest już bardzo sławny dzięki znakomitej winnicy Abadia Retuerta. Nagradzane wielekroć wina tej winiarni rozsławiły już cały region.
Mapa pochodzi ze strony http://catavino.net
