To region historyczny i winiarski leżący w północno-wschodniej Hiszpanii, graniczący od północy z Francją, przecięty rzeką Ebro. W obrębie Aragonii znajdują się cztery ważne regiony winiarskie:
Calatayud, Campo de Borja, Cariñena, Somontano.
Calatayud
Lokalne wina zdobyły możliwość apelacji w 1990 roku. Tutejszy klimat jest dość surowy z wpływami kontynentalnymi, więc zimy są dość mroźne, a lata upalne. Jednak gleby z dużym udziałem wapieni (duża przepuszczalność, odporność na choroby).
Uprawia się tu następujące szczepy:
czerwone – tempranillo, syrah, mazuelo (carignan), merlot, cabernet sauvignon, monastrell, bobal (to rodzima odmiana Utiel-Requena dająca wino o dobrych taninach i kwasowości, ale słąbym ciele i alkoholu, dlatego często się go miesza z monastrell)
białe – viura (macabeo), garnacha blanca, malvasía, chardonnay, gewürztraminer i sauvignon blanc
Jednak większość – bo ponad 90% – to uprawy czerwonych odmian, a pośród nich przeważa garnacha (ponad 50%). Większość win z tej odmiany to bardzo owocowe, przyjemne wina o długim ciekawym finiszu. Są to najbardziej warte uwagi trunki, które traktować trzeba jako wizytówkę regionu. Niektóre mają nawet oznaczenie Calatayud Superior – te mogą zawierać 85% garnacha i domieszkę 15% innych szczepów.
Białe wina powstają przeważnie z macabeo (viura) – są lekkie, owocowe, rześkie.
Ze szczepu garnacha powstają też świetne wina różowe, o charakterystycznym truskawkowym i malinowym aromacie.
Campo de Borja
To nieco starsze DO – istniejące od 1977 roku leżące na północ od Calatayud. Spośród aragońskich apelacji to miejsce najbardziej suche. Najlepiej przyjmuje się tu szczep garnacha – dlatego Campo de Borja uznawane jest za królestwo garnacha. Oprócz tego uprawia się tu tempranillo, merlot, cabernet sauvignon i syrah.
Do robienia win białych używa się tu macabeo, chardonnay i moscatela (robi się tu nawet wina wzmacniane, jeszcze u nas bardzo mało znane).
Cariñena
Spośród aragońskich DO to apelacja o najdłuższej historii winiarskiej (w III w. robiono tu już wina z dodatkiem miodu). Leży w centrum Aragonii (w prowincji Saragossa), a status DO ma od początku lat 30-tych XX wieku.
Do czerwonych win używać tu można:
cabernet sauvignon, garnacha, cariñena (mazuelo, czyli to, co we Francji zwie się carignan), merlot, monastrell, syrah i tempranillo.
Do białych: chardonnay, garnacha blanca, macabeo, moscatel de Alejandría i parellada (znany jako składnik musujących win cava o charakterystycznym aromacie zielonych jabłek).
Robi się tu także wina różowe – najlepsze oczywiście z garnacha.
Wina dojrzewające w beczkach o pojemności do 330 l, a pod względem długości starzenia dzieli się, jak w innych regionach, na: crianza, reserva i gran reserva.
Jest jednak jeszcze system klasyfikacji leżakowania wina, jeśli są to wina ze zbiorników o pojemności 600 l. Wówczas podział wygląda następująco: añejo (rok), roble (krócej niż crianza) i noble (min.2 lata).
Somontano
Bodegas Irius w Somontano
To najbardziej na północ wysunięta aragońska apelacja, która taki status otrzymała w 1984 roku. Samo słowo somontano oznacza „u stóp gór” – co wyjaśnia nazwę apelacji. W odróżnieniu od trzech pozostałych aragońskich podregionów, w Somontano winnice chronione są od mroźnego wiatru.
Uprawia się tu zarówno szczepy białe jak i czerwone:
czerwone: cabernet sauvignon, merlot, tempranillo, syrah, garnacha, pinot noir, parraleta i moristel (dwie ostatnie autochtoniczne; parraleta daje wina o ciemnym kolorze, dość kwasowe i garbnikowe, moristel to z kolei odmiana dająca wina lekkie, o delikatnych taninach i umiarkowanej kwasowości, dlatego często się je miesza);
białe: chardonnay, gewürztraminer, macabeo (tu czasem zwane alcañón), garnacha blanca, riesling oraz sauvignon blanc.
Białe wina są już dobrze znane – rześkie, owocowe i świeże. Czerwone zwykle są dość delikatne, krągłe.
Mapa pochodzi ze strony: http://www.wineandvinesearch.com
